IN DE KIJKER - 05.06.2009

Meldingsplicht notaris

Melden ongebruikelijke transacties

Het melden van ongebruikelijke transacties heeft onder andere te maken met het betalen van gelden en is daarom van groot belang voor het moment dat de overdracht van een onroerende zaak of het vestigen van een hypotheek in behandeling is bij de notaris. Voor makelaars en hypotheek-tussenpersonen kan een en ander nuttig zijn om te weten bij het adviseren van hun cliënten.

Rol notaris. De notaris moet ‘ongebruikelijke transacties’ van cliënten melden bij de ‘Financial Intelligence Unit’ (FIU) van de politie. Het gaat hierbij om transacties waarbij sprake is van risico op witwassen en fraude. De FIU slaat de melding vervolgens op en stelt in bijzondere gevallen een strafrechtelijk onderzoek in tegen de cliënt. Zie ook http://www.fiu-nederland.nl

Ongebruikelijke transactie

Wanneer is er nu sprake van een ongebruikelijke transactie die gemeld moet worden?

Contant geld. Ten eerste is dit altijd het geval indien de cliënt een bedrag van € 15.000,- of meer (bijvoorbeeld van de koopsom) contant betaalt aan de notaris of als hij dit contante bedrag stort. Is dit het geval, dan doet de notaris altijd een melding.

Let op. Ook ingeval de cliënt € 15.000,- of meer contant wil betalen of storten en de notaris weigert het bedrag aan te nemen of het bedrag terug overmaakt aan de cliënt, is er sprake van een gebeurtenis die de notaris moet melden!

Vermoedens. De notaris doet verder een melding indien hij zelf, subjectief, tot de afweging komt dat een transactie ongebruikelijk is. De notaris moet hierbij afgaan op bepaalde indicatoren dat er iets aan de hand is en op zijn gezond verstand.

Praktijkvoorbeelden

Smurfen. Een voorbeeld is het vermoeden van ‘smurfen’; dat wil zeggen dat een cliënt een bedrag dat net onder de grens van € 15.000,- ligt, in contanten stort op de rekening van de notaris. De notaris kan dan het vermoeden hebben dat, mede gelet op andere aspecten van de zaak, de cliënt probeert geld wit te wassen door bij verschillende transacties steeds een in beginsel toegestaan bedrag aan contant geld aan te wenden.

Hoe komt u aan dat geld? Een jongeman van 19 jaar oud koopt een huis van € 1.000.000,- en weigert aan de notaris te vertellen hoe hij aan al dat geld komt.

Waardestijging. Een laatste voorbeeld is het veel­besproken verschijnsel dat een onroerende zaak in korte tijd enorm in waarde stijgt bij opeenvolgende transacties.

Zwijgplicht notaris

Als de notaris een melding doet, dan mag hij zijn cliënt hiervan niet op de hoogte stellen. Hij werkt immers mee aan de mogelijke opsporing van een mogelijke misdadiger. Het gaat overigens nog verder: de notaris mag de cliënt niet eens waarschuwen dat hetgeen hij van plan is, een melding bij de politie zou kunnen opleveren!

Het kan dus voorkomen dat iemand bij de politie wordt gemeld door de notaris, zonder dat deze persoon zich daar op enige manier bewust van is.

Let op. Wees dus alert als een cliënt tegen u begint over contant geld. Het verstrekken van algemene informatie mag overigens wel; waarschuwen mag in een concreet geval echter niet (zie ook T&A Vastgoed, jg. 12, nr. 19, p. 5, 24.10.2008).