Wat als de klant niet betaalt?
Gewerkt en niet betaald. In november 2023 startte aannemer Bouw BV met de verbouwing van een woning op basis van een regieovereenkomst, waarbij er werd gewerkt op basis van de gewerkte uren en de gebruikte materialen.
De meningen lopen uiteen. In april 2024 staakte Bouw BV de werkzaamheden, omdat opdrachtgever K een betalingsachterstand had van bijna € 20.000. K betwistte de openstaande facturen en stelde Bouw BV aansprakelijk voor gemaakte fouten en de schade die daaruit voortkwam. Bouw BV en K wilden beide geld zien: Bouw BV eiste betaling van € 20.000 voor geleverde arbeid en materialen en K eiste ruim € 22.500 aan schadevergoeding, omdat Bouw BV volgens hem gebrekkig werk had geleverd en de werkzaamheden voortijdig had gestaakt.
Nakoming en opschorting, hoe zit dat?
Wederkerige overeenkomst. Een aannemingsovereenkomst is een wederkerige overeenkomst: de aannemer levert werk en de opdrachtgever betaalt. Als een van de partijen zijn verplichtingen niet nakomt, heeft de ander juridische middelen om daarop te reageren.
Opschorting door de aannemer. Een aannemer heeft op basis van artikel 6:262 van het Burgerlijk Wetboek het recht om zijn werkzaamheden op te schorten als de opdrachtgever niet betaalt. Let op.  De opschorting moet in verhouding staan tot de betalingsachterstand en mag niet neerkomen op een definitieve beëindiging van het werk zonder redelijke grond.
Opschorting door de opdrachtgever. Ook een opdrachtgever kan betaling opschorten als er gegronde redenen zijn om te twijfelen aan de kwaliteit van het werk (art. 6:52 BW) . Let op.  Dat geldt alleen voor betalingen die direct verband houden met de vermeende gebreken. Het is zelden gerechtvaardigd om de betaling van het volledige factuurbedrag op te schorten.
Wat stond er ter discussie?
Geen betaling. De opdrachtgever weigerde betaling, omdat:
- sommige kosten onterecht waren doorberekend, zoals een beschadigde marmeren plaat (€ 455), extra bouwhekken (€ 435) en de huur van een elektrische kachel (€ 280);
- werkzaamheden niet correct waren uitgevoerd, zoals scheef tegelwerk in de badkamer, een verkeerd geplaatste badkamerdeur en onnodige verwijdering van trapspijlen;
- Bouw BV zonder geldige reden de werkzaamheden had gestaakt, wat leidde tot extra kosten.
Geen betaling, dan geen werk. Bouw BV stelde zich op het standpunt dat hij terecht had opgeschort wegens wanbetaling.
Hoe oordeelde de rechter?
Afweging. Rechtbank Gelderland moest beoordelen of beide partijen hun rechten correct hadden toegepast (ECLI:NL:RBGEL:2024:8438) .
- Bouw BV had deels gelijk: de opdrachtgever moest na verrekening nog € 11.772 betalen.
- Bouw BV had niet alle facturen correct onderbouwd en kon bepaalde kosten niet verhalen.
- De opdrachtgever had terecht geklaagd over enkele gebreken en kreeg een schadevergoeding van € 6.445 toegewezen.
- Bouw BV had het recht om op te schorten, maar dit mocht niet leiden tot volledige werkstaking zonder overleg.
Lessen voor de aannemer
- Opschorting is een krachtig middel, maar wees zorgvuldig. Het is juridisch toegestaan om werk stil te leggen bij wanbetaling, maar een totale werkstaking kan tegen u werken als dit disproportioneel is.
- Werk op regiebasis? Leg dan de afspraken goed vast. In dit geval had de aannemer sommige kosten onvoldoende onderbouwd, wat hem geld kostte.
- Communiceer wijzigingen tijdig met de opdrachtgever. In dit geval hadden problemen met de plaatsing van deuren, tegelwerk en trapspijlen voorkomen kunnen worden door een betere afstemming.
- Factureer correct en onderbouw uw kosten. In dit geval werden sommige facturen afgewezen omdat het niet duidelijk was waarom de opdrachtgever ervoor moest betalen.
- Een opdrachtgever mag niet zomaar betaling opschorten. Dit geldt alleen als er direct aantoonbare gebreken zijn die de opschorting van de betaling van de betreffende factuur rechtvaardigen.