Fors hogere maximale boetes bij illegaal laten werken van arbeidsmigranten van buiten de EU

Arbeidsmigranten

Binnen de EU. Binnen de EU geldt vrij verkeer van personen. Dit betekent in de basis dat inwoners van de ene lidstaat vrij zijn om naar een andere lidstaat te gaan en daar ook te werken. Voor dergelijke arbeidsmigranten is dan ook geen verblijfsvergunning of tewerkstellingsvergunning nodig. Naast alle EU-landen geldt dit op gelijke wijze voor Liechtenstein, Noorwegen en IJsland (allen EER) en het gelijkgestelde Zwitserland.

Van buiten de EU-EER. Komen de arbeidsmigranten uit een land buiten de EU-EER, dan heeft u wel vergunningen nodig voordat u hen als werknemer mag inzetten.

Minimumrechten. Buitenlandse werknemers die in Nederland (seizoens)arbeid verrichten, beschikken bovendien over dezelfde minimumrechten als reguliere, Nederlandse werknemers. Dit betekent dat zaken als het wettelijk minimumloon, de Arbeidstijdenwet, het ontslagrecht en eventuele cao’s, zoals de cao Glastuinbouw of de cao Open Teelten, ook op hen van toepassing zijn. Andere belangrijke onderwerpen zijn het waarborgen van goede werkomstandigheden en, indien er huisvesting wordt aangeboden, goede leefomstandigheden.

Illegale arbeid. Toch zijn er nog steeds werkgevers die - soms onbewust, maar regelmatig ook bewust - het risico nemen om arbeidsmigranten zonder de benodigde vergunningen te laten werken. Deze illegale arbeid gaat helaas vaak gepaard met misstanden en uitbuiting. Denk aan onderbetaling, het innemen van paspoorten, slechte huisvesting of gevaarlijke werkomstandigheden.

Handhaving door de arbeidsinspectie

Binnen Nederland is het de arbeidsinspectie die zorgdraagt voor de controle en handhaving van toepasselijke wet- en regelgeving, zoals de Wet arbeid vreemdelingen, de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag, de Arbeidstijdenwet en de Arbeidsomstandighedenwet. Bij geconstateerde overtreding is de arbeidsinspectie bevoegd om boetes uit te delen. Tot op heden heeft bijv. de boete voor overtreding van de Wet arbeid vreemdelingen geleid tot een vaste boete van € 8.000 per illegaal tewerkgestelde arbeidsmigrant.

Hogere boetes. Met ingang van 1 februari 2025 heeft de arbeidsinspectie echter een variabel boetebeleid tot haar beschikking dat tot fors hogere boetes kan leiden. Vanaf genoemde datum bedraagt de boete namelijk een bedrag tussen de € 2.250 en € 11.250 per illegaal tewerkgestelde arbeidsmigrant. Op deze manier kan de arbeidsinspectie rekening houden met verschillende omstandigheden. Een eerste overtreding door een werkgever die zich slecht of verkeerd heeft laten voorlichten, wordt dan mild beboet. Maar een hardnekkige overtreder die telkenmale bewust gebruikmaakt van illegale arbeid en daarbij werknemers ook nog eens uitbuit, kan rekenen op de verhoogde boete van € 11.250.

Effectiever optreden. Beoogd doel van deze wijziging is om de arbeidsinspectie in staat te stellen om meer maatwerk te leveren. Hierdoor kan er effectiever worden opgetreden ten aanzien van handhaving en bescherming van werknemers in het algemeen en (illegaal tewerkgestelde) arbeidsmigranten in het bijzonder. In geval van ernstige misstanden kan het werk of het bedrijf zelfs door de arbeidsinspectie worden stilgelegd.