Fiscale eenheid btw, een zegen of een vloek?
Voordelen
Een aangifte. Een fiscale eenheid btw kan in de praktijk diverse voordelen bieden. Zo hoeft er nog maar eenmaal aangifte btw te worden gedaan voor alle gevoegde ondernemingen.
Onderlinge diensten en leveringen. Daarnaast worden de onderlinge diensten en leveringen niet langer in aanmerking genomen. Dit kan aantrekkelijk zijn als een van de betrokken partijen (deels) vrijgestelde btw-prestaties verricht. Door het vormen van een fiscale eenheid btw wordt het probleem met de aftrek van voorbelasting op onderlinge prestaties voor deze partij opgelost.
Voorwaarden
Ondernemerschap. De wet stelt voorwaarden aan het vormen van een fiscale eenheid btw. Allereerst kunnen enkel partijen die zelfstandig ondernemer zijn voor de btw en die gevestigd zijn in Nederland, onderdeel uitmaken van de fiscale eenheid.
Verwevenheid. Daarnaast moeten de betrokken vennootschappen een eenheid vormen op:
- financieel gebied: ondernemingen zijn financieel verweven als meer dan 50% van de aandelen, inclusief de zeggenschap daarover, van elk van de ondernemingen direct of indirect in dezelfde handen is;
- economisch gebied: ondernemingen zijn economisch met elkaar verweven in de volgende gevallen:
- als zij in hoofdzaak hetzelfde economische doel hebben, bijv. als zij dezelfde klantenkring hebben;
- de ene onderneming oefent voor meer dan 50% aanvullende activiteiten uit voor de andere onderneming;
- organisatorisch gebied: ondernemingen moeten onder een overkoepelende leiding staan die als eenheid functioneert of de leiding van de ene onderneming is feitelijk ondergeschikt aan de leiding van de andere onderneming.
Tip. U kunt een fiscale eenheid vormen met iedere rechtsvorm. Wel moet er minstens een BV, CV, stichting of vereniging deel uitmaken van de fiscale eenheid.
Omvang ondernemerschap
Alleen entiteiten die zelfstandig btw-ondernemer zijn, kunnen onderdeel worden van een fiscale eenheid. Maar hoe omvangrijk moet dit ondernemerschap zijn? Deze vraag kwam aan de orde voor Rechtbank Gelderland (ECLI:NL:RBGEL:2017:6889) . In deze zaak gaat het om een stichting die basisonderwijs verzorgt in een aantal gemeenten. Daarnaast verhuurt zij enkele woningen, vrijstaande leslokalen en de gymzaal.
1% voldoende? Deze activiteiten zorgen ervoor dat 99% van de inkomsten van de stichting vergoedingen zijn van de Rijksoverheid voor het onderwijs. De andere 1% bestaat uit huurinkomsten, die bovendien vrijgesteld zijn voor de btw. Vraag is nu of deze stichting aangemerkt kan worden als ondernemer voor de btw en zodoende opgenomen kan worden in een fiscale eenheid btw.
Geen eisen omvang. Uit deze uitspraak blijkt dat dit inderdaad mogelijk is. Volgens de rechtbank stelt de wet geen eisen aan de omvang van het ondernemerschap. Nu de ondernemersactiviteiten van de stichting slechts 1% van het geheel uitmaken, is dit geen belemmering voor het vormen van een fiscale eenheid. Tip. Het feit dat de huurinkomsten vrijgesteld zijn van btw, doet er sowieso niet toe. Ook vrijgestelde diensten worden aangemerkt als ondernemersactiviteiten voor de btw.
Groot nadeel
Hoofdelijke aansprakelijkheid. Nu kent het regime van de fiscale eenheid btw niet alleen voordelen. Het voornaamste nadeel is dat alle gevoegde onderdelen van de fiscale eenheid hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de btw-schulden die zijn ontstaan tijdens het bestaan van de fiscale eenheid. Met name bij een faillissement van een van de onderdelen kan dit zeer vervelend uitpakken. Denk bijv. aan het terugbetalen van reeds geclaimde voorbelasting op facturen die uiteindelijk niet zijn voldaan.
Op tijd verbreken. Om de andere ondernemingen hiertegen te beschermen, is het raadzaam tijdig de fiscale eenheid weer te verbreken. U moet er dan voor zorgen dat er niet langer aan de voorwaarden wordt voldaan. Dit kan bijv. door de verkoop van een deel van de aandelen of door het tussenvoegen van een Stichting Administratiekantoor.
Meld verbreking
Verkoop een van de BV’s. Op het moment dat een BV uit het concern wordt verkocht, eindigt de fiscale eenheid btw ten aanzien van deze BV niet automatisch. Let op. De verbondenheid eindigt pas op het moment dat hiervan expliciet melding is gemaakt bij de Belastingdienst.
Risico blijft anders aanwezig. Het is dus raadzaam om de verkoop van een BV zo spoedig mogelijk te melden bij de Belastingdienst. Pas vanaf dat moment eindigt namelijk de hoofdelijke aansprakelijkheid. Doet u dit niet, of pas veel later, dan loopt u het risico dat uw BV aansprakelijk wordt gesteld voor onbetaald gebleven btw-schulden van de verkochte BV. Dat deze schulden zijn ontstaan na de verkoop, is hierbij niet van belang.
Gevolgen aansprakelijkheid
Rechtszaak. Dat u als ondernemer niet snel onder een dergelijke aansprakelijkheidsstelling uitkomt, blijkt uit een rechtszaak voor Rechtbank Den Haag (ECLI:NL:RBDHA:2019:9203) .
Niet afgedragen. In deze zaak gaat het om een BV die samen met haar twee dochter-BV’s een fiscale eenheid voor de btw vormt. Op enig moment blijkt dat eerder wel aangegeven btw door deze BV niet is afgedragen. Als gevolg hiervan legt de inspecteur naheffingsaanslagen op. Deze worden verhoogd met verzuimboetes en invorderingskosten. In totaal gaat het om meer dan € 1 miljoen.
Aansprakelijk. Omdat deze naheffingsaanslagen niet worden betaald door de fiscale eenheid, wordt de BV hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor het openstaande bedrag. Vervolgens ontspint zich een juridisch gevecht waarin de adviseurs van de BV alles uit de kast halen om de aansprakelijkheid van tafel te krijgen. Zij stellen bijv. dat de BV niet voor een tweede keer aansprakelijk kan worden gesteld. Ook zijn zij van mening dat de verzuimboetes en invorderingskosten niet tot de aansprakelijkheidsstelling mogen behoren. Ten slotte vindt men dat de hoge belastingschuld eigenlijk aan de Belastingdienst te wijten is, omdat deze invorderingsmaatregelen heeft getroffen die het bedrijf van de BV minder rendabel hebben gemaakt.
Mogelijk faillissement? Al deze stellingen lijken wat vergezocht. De rechter maakt hiermee dan ook snel korte metten. De Belastingdienst wordt op alle punten in het gelijk gesteld en de aansprakelijkheidsstelling wordt volledig gehandhaafd. De BV zal toch het uitstaande bedrag moeten voldoen. Zo niet, dan wachten er verdere invorderingsmaatregelen en mogelijk een faillissement.
Afweging
Een fiscale eenheid btw kent diverse voordelen. Niet alleen biedt de fiscale eenheid gemak (één aangifte), maar ook voordeel, bijv. als een fiscale eenheid ervoor zorgt dat er geen btw-probleem ontstaat bij een BV die niet alleen maar btw-belaste werkzaamheden verricht.
Bezint eer ge begint ... De nadelen zijn eveneens aanzienlijk. De hoofdelijke aansprakelijkheid voor alle betrokken entiteiten kan u in de toekomst veel geld kosten. Ons advies is dan ook om alleen een fiscale eenheid btw aan te vragen als uw onderneming daar direct voordeel mee behaalt. Enkel het voordeel van één aangifte voor de groep is onvoldoende om het binnenhalen van forse aansprakelijkheidsrisico’s te rechtvaardigen. Let op. De Belastingdienst kan ook uit zichzelf besluiten om een beschikking voor het bestaan van een fiscale eenheid af te geven. Hiertegen kan bezwaar worden gemaakt.
Voor meer informatie over de fiscale eenheid btw, ga naar https://www.tipsenadvies.nl , Download Zone, jaargang 30, nr. 3.
Maak uw profiel aan om dit advies en vele andere adviezen te kunnen ontdekken.