Aannemer aansprakelijk voor schade door graafwerk

Onlangs bij de rechter ...

Opdracht om beschoeiing te plaatsen. Jaap heeft opdracht gekregen om beschoeiing te plaatsen langs een watergang. Bij het Kadaster heeft hij een KLIC-melding gedaan. Daarop heeft de waterleidingmaatschappij aangegeven dat er twee waterleidingen lopen in het gebied waar Jaap wil gaan graven.

Schade tijdens voorbereidend werk. Als Jaap met zijn graafmachine voorbereidende werkzaamheden uitvoert, ontstaat er een lekkage aan de drinkwaterleiding. De schade bedraagt € 7.930. Volgens de waterleidingmaatschappij heeft Jaap gehandeld in strijd met de wettelijke regels van de WIBON. Daarin staat dat de grondroerder verplicht is om zorgvuldig te graven.

Alleen voorbereidend werk verricht. Jaap stelt dat hij op de eerste dag geen graafwerk heeft verricht. Hij heeft alleen voorbereidende werkzaamheden gedaan, zoals het snoeien van bomen en het trekken van oude palen uit de grond. Daarop is de WIBON niet van toepassing.

Wettelijke regels zijn van toepassing

Graafwerkzaamheden. In artikel 1 van de Wet informatie-uitwisseling bovengrondse en ondergrondse netten en netwerken (WIBON) staat dat onder graafwerkzaamheden wordt verstaan het mechanisch verrichten van werkzaamheden in de ondergrond. Daaronder valt ook het trekken van palen uit de grond. Voor het werk heeft Jaap een graafmachine gebruikt en uit foto’s blijkt dat daarbij grond naar boven is getrokken. Dit betekent dat op deze werkzaamheden de WIBON van toepassing is.

Onzorgvuldig te werk gegaan

Zware graafmachine. Het graafgebied is zeer zettingsgevoelig en daarom had Jaap eerst onder toezicht van een medewerker van de waterleidingmaatschappij handmatig onderzoek moeten doen naar de ligging van de leidingen. Dat heeft hij niet gedaan. In strijd met deze instructies is hij met een zware graafmachine het risicogebied ingereden, waarna de schade is ontstaan.

Omgekeerde bewijslast. Nu er wordt vermoed dat de onrechtmatige handeling heeft geleid tot de lekkage, is het aan Jaap om te bewijzen dat de schade ook zonder zijn gedraging zou zijn ontstaan. Omkering van de bewijslast is toegestaan omdat de WIBON is opgesteld om schade aan leidingen te verminderen en vaststaat dat Jaap heeft gehandeld in strijd met deze regels (ECLI:NL:HR:2020:27) .

Hoe oordeelt de rechter?

Schadevergoeding betalen. Volgens Rechtbank Midden-Nederland (ECLI:NL:RBMNE:2025:22) slaagt Jaap niet in dat bewijs. Jaap stelt dat hij met zijn graafmachine niet in de buurt is geweest van de kapotte leiding, maar daar is geen bewijs voor. In een schaderapport van de verzekering wordt juist geconcludeerd dat de schade is veroorzaakt door de graafmachine. Ook stelt Jaap dat hij al vaker op deze plek met een zware machine is geweest om maaiwerk te verrichten. Maar dat is iets anders dan met een zware graafmachine langdurig heen en weer rijden, waardoor er meer druk op de leidingen komt. Bovendien heeft hij niet alleen gereden met de graafmachine maar ook gewerkt. Jaap moet de schade van € 7.930 vergoeden. Ook moet hij € 2.223 aan proceskosten betalen!