URENCRITERIUM - 06.05.2024

Fiscale faciliteiten voor de studerende ondernemer

Aftrek studiekosten

De Hoge Raad heeft in een arrest van 23 december 2016 (ecli:nl:hr:2016:2901) geoordeeld dat kosten van cursussen, (beroeps)opleidingen en studies alleen aftrekbaar zijn van de winst uit onderneming of het resultaat uit een werkzaamheid als deze kosten strekken tot het op peil houden van reeds verworven vakkennis. Daaronder valt ook de noodzakelijke aanvulling van kennis om zo te voorkomen dat de bestaande ondernemingsactiviteit respectievelijk werkzaamheid aan economische betekenis inboet.Studiekosten zijn dus niet aftrekbaar als de studie bedoeld is om nieuwe vakkennis te verwerven en daarmee de vakbekwaamheid uit te breiden om zo ook de aard van de producten en/of diensten van de bestaande ondernemingsuitoefening respectievelijk werkzaamheid uit te breiden.

Niet voor nieuwe vakkennis

Een bekend voorbeeld uit de rechtspraak waarin het misging is dat van de artiest-ondernemer die een opleiding tot heks volgde. Een ander voorbeeld betreft de accountant die een studie Nederlands recht volgde. Dat het niet altijd even eenvoudig is, blijkt wel uit de laatstgenoemde casus (ecli:nl:ghlee:2008:bd2807) . De betreffende accountant had in 1998 zijn goedlopende accountantspraktijk, gespecialiseerd op het gebied van transportondernemingen, waarin ook aan juridische advisering werd gedaan, verkocht. Daarna werkte hij nog op declaratiebasis voor de koper en zette hij zijn activiteiten als accountant op (aanzienlijk) kleinere schaal voort. Hij kon vervolgens niet aannemelijk maken dat tot de voortgezette activiteiten ook juridische dienstverlening behoorde noch dat hij zelf al - in betekenende mate - over juridische kennis en/of vaardigheden beschikte. Daarom was er volgens Hof Leeuwarden sprake van kosten die leidden tot het verwerven van een belangrijk grotere vakkennis en dus strekten tot een duurzame verbetering van de persoonlijke uitrusting van de accountant. Kortom: de accountant kon de opleidingskosten niet in aftrek brengen van zijn winst.

Geen aftrek meer Wellicht had de accountant in kwestie de studiekosten nog wel kunnen opvoeren als persoonsgebonden aftrek, dat heette toen nog buitengewone uitgaven, maar deze alternatieve weg is inmiddels afgesloten. Studiekosten zijn immers sinds 2022 niet meer als persoonsgebonden aftrek aftrekbaar. Daar is toen het (niet-fiscale) STAP-budget voor in de plaats gekomen. Dat budget is echter inmiddels, zoals u wellicht weet, stopgezet.

Urencriterium

Voldoet de ondernemer aan het urencriterium, dan heeft hij recht op een aantal ondernemersaftrekken, waaronder de zelfstandigenaftrek. Er wordt in het algemeen aan het urencriterium voldaan als de ondernemer voldoet aan de volgende twee (cumulatieve) voorwaarden:

• hij besteedt in het kalenderjaar minimaal 1.225 uren aan zijn onderneming(en);
• hij besteedt meer tijd aan zijn onderneming(en) dan aan andere werkzaamheden.

Startende ondernemers hoeven niet te voldoen aan de tweede voorwaarde.

bz-advies

Om aantoonbaar te voldoen aan het urencriterium is een registratie van de aan de onderneming bestede uren van belang, met name ook een beschrijving van de werkzaamheden die zijn uitgevoerd. Een globaal urenoverzicht is onvoldoende.

Studie-uren tellen mee Ook studie-uren kunnen meetellen voor het urencriterium. Maar ook in dat geval moet het gaan om een opleiding die strekt tot het verkrijgen of op peil houden van de vakbekwaamheid die nodig is om de onderneming te kunnen blijven uitoefenen. Aldus ook Hof Amsterdam in een redelijk recente uitspraak (ecli:nl:ghams:2023:3572) van 14 december 2023. Het hof kwam echter in dat geval niet aan de daadwerkelijke beoordeling toe wegens het ontbreken van controleerbare, specifieke gegevens over de tijdsbesteding. Zeker nu de ondernemer weinig directe uren had, hadden de indirecte uren beter onderbouwd moeten zijn. De ondernemer is inmiddels wel in cassatie gegaan.