Laaggeletterdheid: problemen herkennen en oplossingen
Niet te onderschatten
Grote gevolgen. Taalproblemen zijn de oorzaak van een op de tien zware ongelukken in de procesindustrie. De productiviteit neemt ook af, omdat er veel werknemers op de werkvloer problemen hebben met het invullen van roosters, logboeken, e.d. en met bijv. het gaan werken met een tablet. Dit is allemaal gerelateerd aan slechte lees- en schrijfvaardigheden.
Niet te onderschatten. Er zijn 2,5 miljoen laaggeletterden in Nederland, waarvan 800.000 met een baan. 9% van alle werkenden kan niet goed lezen en schrijven. In de branches schoonmaak, industrie en bouw is dat maar liefst 35 tot 45%. Volgens de Stichting Lezen en Schrijven ( https://www.lezenenschrijven.nl ) komen steeds meer laaggeletterden de arbeidsmarkt op. Maar liefst 29% van de vmbo’ers en 12% van de havisten haalt de ondergrens van leesvaardigheid niet.
Wat is eraan te doen?
Herkennen. Wellicht vermoedt u of een leidinggevende al dat een werknemer moeite heeft met lezen en schrijven. Dat is vaak te herkennen aan de volgende signalen:
- alleen kijken naar een tekst zonder de ogen te bewegen over de tekst;
- geen punten of komma’s gebruiken;
- geen e-mailadres hebben;
- een slecht leesbaar handschrift hebben;
- negatief praten over schoolervaring;
- smoesjes gebruiken als ‘bril vergeten zijn’ of ‘zere hand hebben’ als er gevraagd wordt iets te lezen of te schrijven;
- smoesjes gebruiken om collega’s iets te laten doen, waarbij lezen en schrijven een noodzaak is.
Wat kunt u doen?
In gesprek. Als u deze signalen vaststelt, zult u met de betreffende werknemer(s) in gesprek moeten gaan. Tip. Geef aan wat u geconstateerd heeft en vraag of dat als lastig wordt ervaren. Volgens Stichting Lezen en Schrijven is het belangrijk om iemand dan te motiveren. Vertel dat hij absoluut niet de enige is, dat hij altijd nog kan leren en dat er cursussen speciaal voor volwassenen zijn.
Actie ondernemen. Er wordt veel hulp geboden op dit gebied. Zo helpt en adviseert Het Leerwerkloket werkenden en werkgevers. Alle 35 leerwerkloketten kennen drie kernpartners: gemeente, ROC en het UWV. Tip 1. U kunt zich ook aansluiten bij Taalakkoord Werkgevers en zo bijdragen aan de taalvaardigheid van uw werknemers. Tip 2. Voor raad en daad kan er ook contact worden opgenomen met Stichting Lezen en Schrijven.
Op https://www.tipsenadvies.nl , Download Zone, jaargang 27, nr. 14 vindt u een lijst met ondersteunende organisaties, handige website-adressen, enz.
Gratis opleidingen en subsidies
Nederland leert door ( https://nederland.leert.nl ) biedt 800 gratis opleidingen aan, waaronder een crashcursus Nederlands. Via Stimulering Arbeidsmarkt Positie (STAP-budget) is er een mogelijkheid om € 1.000 per jaar per werknemer subsidie te krijgen voor een opleiding. Er zijn in Nederland bovendien allerlei andere organisaties die gratis opleidingen aanbieden. Voorbeelden hiervan zijn Brabant Leert, Limburg Leert en WERK-portal.nl. De websiteadressen vindt u in het overzicht dat u kunt downloaden.