Uw volgende stap

Certificering van aandelen

[Checklist]

Certificering van aandelen goed geregeld!

Certificering van aandelen. Bij certificering van BV-aandelen worden de aandelen door de aandeelhouder(s) overgedragen aan een stichting die speciaal voor dat doel wordt opgericht. Deze stichting beheert en administreert de aandelen voor en namens de aandeelhouder(s). Dus wordt de stichting ook wel ‘Stichting Administratiekantoor’ (STAK) genoemd.

Uitgifte certificaten. Voor elk overgedragen aandeel geeft de stichting een certificaat uit aan de aandeelhouder dat gelijk genummerd is en met een gelijke nominale waarde als het overgedragen aandeel. Aldus zijn de (voormalige) aandeelhouders voortaan certificaathouders van de BV. De enige aandeelhouder is vanaf dat moment de STAK.

Administratievoorwaarden. Om de (voormalige) aandeelhouders niet te benadelen, worden de aandelen overgedragen tegen strenge administratievoorwaarden waaraan de STAK is gebonden. Bijv. dat de STAK de aandelen niet aan anderen mag overdragen. Ook moet de STAK verplicht elke uitkering die door de BV op de aandelen wordt voldaan, direct ter beschikking stellen aan de certificaathouders.

Rechten. Aan aandelen zijn verschillende soorten rechten verbonden. De belangrijkste zijn de financiële rechten (recht op dividend- of liquidatie-uitkering) en de zeggenschapsrechten (het recht om in de vergadering van aandeelhouders het woord te voeren en stem uit te brengen). Door de certificering worden deze rechten gesplitst. De financiële rechten blijven bij de certificaathouders (de voormalige aandeelhouders), maar de zeggenschapsrechten berusten bij de STAK. De STAK is dan de enige BV-aandeelhouder (art. 2:216 lid 7 BW) .

Wie zitten er in het bestuur?

Stichting. Vanwege de zeggenschapsrechten is het van groot belang wie er in het bestuur van de STAK zitten en welke bevoegdheden er aan de bestuurder(s) worden toegekend. Het beleid van de onderneming wordt gecontroleerd door de algemene vergadering van aandeelhouders (lees: het bestuur van de STAK). Die heeft de bevoegdheid om directeuren van de BV te benoemen of te ontslaan. Het bestuur van de STAK kan bestaan uit één bestuurder (de voormalige DGA) of uit meerdere bestuurders. Dat is afhankelijk van het doel waarvoor de STAK is opgericht.

Praktijkbelang. BV-aandelen certificeren, wordt vaak in de volgende drie situaties gedaan:

1. Bedrijfsopvolging

Volledige zeggenschap behouden. Een DGA kan zijn aandelen overdragen aan een STAK die door hem wordt opgericht. Hij benoemt zichzelf tot enige bestuurder van de stichting. Zo behoudt hij de volledige zeggenschap over de onderneming. Als enige bestuurder van de STAK zal hij zichzelf als enige directeur van de BV niet snel ontslaan!

Wat regelen over medebestuurders? Desgewenst kan hij zijn kind/beoogde bedrijfsopvolger en een derde (bijv. accountant) tot medebestuurders benoemen. Om ervoor te zorgen dat hij niet wordt weggestemd door de beide andere bestuurders, moet in de statuten van de STAK worden bepaald dat hij als voorzitter van het bestuur altijd de meerderheid van de stemmen of een vetorecht heeft bij de besluitvorming. Zo loopt de (voormalige) DGA geen risico!

Als de ondernemer een stap terug wil doen (of overlijdt!), wordt zijn bedrijfsopvolger voorzitter van het bestuur van de STAK. Die krijgt de zeggenschap over het bedrijf. Ook voor hem geldt dat hij als voorzitter de meerderheid van de stemmen of een vetorecht heeft.

Fasegewijs. De certificaten kunnen door de ondernemer al dan niet fasegewijs worden overgedragen aan zijn bedrijfsopvolger. Het financieel belang van de onderneming verschuift daardoor van de oorspronkelijke DGA naar zijn bedrijfsopvolger.

Familiesfeer. Binnen de familiesfeer kan ervoor worden gekozen om ook enkele certificaten over te dragen aan de andere kinderen. Omdat ze alleen certificaten krijgen, hebben ze geen zeggenschap in de onderneming. Dat blijft voorbehouden aan de bedrijfsopvolger (voorzitter van het STAK-bestuur).

2. Participaties door werknemers

Binding. Voor een bedrijf kan het van belang zijn om bepaalde werknemers aan zich te binden. Door aan hen certificaten toe te kennen, krijgen ze jaarlijks een aandeel van de winst van het bedrijf. Dat verhoogt hun betrokkenheid bij de onderneming.

Bestuur. Bij uitgifte van certificaten aan werknemers bestaat het bestuur van de STAK meestal uit drie personen: twee directeuren van de BV en een afgevaardigde namens de werknemers. Door de meerderheid van stemmen behoudt de directie de leiding over het bedrijf. De afgevaardigde van de werknemers heeft daarbij een adviserende stem.

Rechten? Door de certificaten hebben de werknemers alleen recht op dividend. Als aan de certificaten geen vergaderrechten zijn verbonden, hebben ze niet het recht om de aandeelhoudersvergadering bij te wonen en daar het woord te voeren.

Wat regelt u in een zakelijke overeenkomst?  Bepaal bij uitgifte van certificaten aan werknemers in een afzonderlijke overeenkomst dat werknemers hun certificaten te koop moeten aanbieden aan de STAK (of aan medecertificaathouders) als hun dienstverband bij het bedrijf eindigt.

3. Schenking van certificaten

Vermogen overhevelen. Via schenking van certificaten van aandelen aan de kinderen kan stapsgewijs vermogen worden overgeheveld naar de volgende generatie. Daarbij kan handig gebruik worden gemaakt van de jaarlijkse vrijstelling voor de schenkbelasting. Zolang de ondernemer voorzitter blijft van het bestuur van de STAK, behoudt hij de volledige zeggenschap in de onderneming totdat hij zelf besluit om een stap terug te doen.

In fases de schenking regelen? De certificaten kunnen dus desgewenst in fases worden geschonken of worden overdragen aan de kinderen van de DGA en zo kunnen de jaarlijkse schenkbelastingvrijstellingen worden benut. Zijn de kinderen niet geïnteresseerd in de bedrijfsvoering, dan zijn ze al voor een deel gerechtigd in de vermogenswaarde van de onderneming. Ook profiteren ze van een waardestijging van het ondernemingsvermogen.

Vergaderrechten? Certificaathouders hebben grotendeels dezelfde rechten als aandeelhouders. Ze hebben recht op dividend of op uitkering van het batig saldo als de BV wordt geliquideerd. Ook hebben ze het recht om de vergadering van aandeelhouders bij te wonen en daarin het woord te voeren. Daarbij mogen ze alle stukken inzien die tijdens de vergadering aan de orde komen (zoals de jaarrekening). Alleen hebben ze geen stemrecht.

Hoe dit anders regelen? De rechten van certificaathouders kunnen echter worden beperkt, want bij uitgifte van certificaten kan worden bepaald dat aan de certificaten geen vergaderrechten zijn verbonden. Certificaathouders mogen dan niet bij aandeelhoudersvergadering zijn en hebben zo geen recht op inzage van de stukken (art. 2:227 lid 2 BW) .

Download van http://tipsenadvies-administrateur.nl/download (FM 01.01.08) onze checklist ‘Certificering van aandelen’.

Nieuwe wet op komst

Er is een wet in voorbereiding om bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel een centraal aandeelhoudersregister aan te leggen. Het wordt voor notarissen verplicht om akten die te maken hebben met aandelen van een BV, in te schrijven in dit centraal aandeelhoudersregister.

Hoe dit anders regelen? Ook houders van een pandrecht of een recht van vruchtgebruik moeten worden ingeschreven. Dat geldt (zoals het er nu uitziet!) niet voor certificaathouders. Als het de bedoeling is dat in de toekomst niet bekend wordt wie er financieel belang heeft bij een BV, is het raadzaam om de aandelen van de BV te certificeren. De Stichting Administratiekantoor wordt dan als enig aandeelhouder ingeschreven. Aan wie de stichting certificaten van aandelen heeft uitgegeven, blijft onbekend. Zo kan er niet worden achterhaald wie uiteindelijk belanghebbende is!