Werknemer belonen bij overdracht onderneming

Key-werknemer? Bij key-werknemers kunt u denken aan werknemers die al langere tijd voor u werkzaam zijn en op bepaalde sleutelposities in het bedrijf zitten, veelal ook in het managementteam. Dit zijn werknemers zonder aandelenbelang in de onderneming, maar die wel belangrijk zijn voor het bedrijf en waarvan, zeker als de verkoopprijs van uw onderneming mede afhankelijk is van het toekomstige resultaat, het van belang is dat deze werknemers ook na de bedrijfsoverdracht aan de onderneming verbonden blijven.

Verkoop bedrijf

Private equity. Met de verkoop van het bedrijf is vaak veel geld gemoeid. Denk ook aan de opkomst van private equity-investeerders. Zelfs in de accountancy is dit inmiddels al een bekend verschijnsel. Dit zijn private investeerders die veel geld investeren om daarmee bedrijfsovernames en/of fusies van bedrijven mogelijk te maken, teneinde deze bedrijven na zo’n vijf tot tien jaar weer voor meer geld te kunnen verkopen.

Scheve ogen bij key-werknemers? Uiteraard krijgen de werknemers een regulier salaris, wellicht ook met een bonus of andere goede secundaire arbeidsvoorwaarden. Maar toch kan het scheve ogen geven als de dga bij verkoop een mooi bedrag ophaalt en deze trouwe en goede werknemers verplicht mee overgaan naar de nieuwe eigenaar. Tip.  Meer en meer zien we in de praktijk ook voor deze key-werknemers instrumenten om hen te belonen die mede dienen als bindmiddel voor behoud van hun diensten, door ze mee te laten delen in de toekomstige waardeontwikkeling van de onderneming. Bovendien kunnen zij door gebruik te maken van deze instrumenten, vaak al met een relatief kleine inleg substantiële rendementen behalen.

Beloningsinstrumenten

Certificaten van aandelen. Bedrijfsovername vindt vaak plaats doordat de investeerder/koper de onderneming koopt via een nieuw opgerichte holding-BV en/of tussenholding-BV. Door aandelen in deze nieuwe (tussen)holding-BV te plaatsen bij een Stichting Administratiekantoor en vervolgens door deze stichting certificaten te laten uitgeven aan een BV van de werknemer (of aan een personeels-BV waarin meerdere werknemers participeren), wordt er een voordeel behaald bij waardevermeerdering van de certificaten.

Voordeel Stichting Administratiekantoor.  Door gebruik te maken van een Stichting Administratiekantoor blijft de zeggenschap voorbehouden aan het bestuur van de stichting, veelal bestaande uit de nieuwe eigena(a)r(en), terwijl het economisch belang dan via de certificaten van aandelen bij de participerende werknemer(s) berust.

Winstdelende lening. Er kan ook gedacht worden aan een winstdelende lening. De key-werknemer wordt dan in de gelegenheid gesteld om door middel van een eigen BV (of een personeels-BV) een relatief klein bedrag aan lening te verstrekken aan de nieuwe (tussen)holding-BV, welke lening een winstdeling kent afhankelijk van het resultaat van de nieuwe onderneming.

Lucratiefbelangregeling

Feitelijk is alles wat de werknemer geniet uit hoofde van zijn dienstbetrekking belast loon. In Nederland kennen wij echter onder meer de lucratiefbelangregeling. Deze is van toepassing op:

• aandelen (achtergesteld bij andere soorten aandelen) die minder dan 10% van het totale geplaatste aandelenkapitaal vormen;
• aandelen met een minimaal preferent dividend van 15% per jaar;
• vorderingen met zo’n zelfde rendement van 15% of waarbij het rendement voor minimaal 15% afhankelijk is van de doelstellingen van de directie, het management of de aandeelhouder.

Heffing in box 2. In dat geval vindt er onder voorwaarden geen heffing plaats in box 1 (progressief tarief), maar in box 2 (met een beduidend lager en vast tarief), mits de inkomsten die dan worden genoten in datzelfde jaar voor minimaal 95% worden doorbetaald aan de werknemer.

Plan van aanpak

Naar de notaris. Uiteraard moet er om het een en ander te construeren een notaris worden ingeschakeld. De statuten van de nieuw opgerichte holding-BV (veelal van de overnemer) of een tussenholding-BV moeten het immers mogelijk maken om verschillende soorten (certificaten van) aandelen uit te kunnen geven, bijv. (certificaten van) aandelen die bij de andere soorten aandelen zijn achtergesteld, maar minder dan 10% van het totale geplaatste aandelenkapitaal vormen, dan wel (certificaten van) aandelen die een preferent dividend van minimaal 15% per jaar kennen.

Aparte BV. Een en ander is eveneens van toepassing als de lucratiefbelangaandelen in een aparte BV worden ondergebracht waarvan de aandelen bij de overnemende BV of een tussenholding-BV worden geplaatst. De lucratiefbelangcertificaten kunnen dan bij de key-persons worden geplaatst, waardoor het stemrecht en dus de zeggenschap bij de eigenlijke aandeelhouder blijft.

Ruling aanvragen bij Belastingdienst

Geadviseerd wordt om dit tijdig, voordat de nieuwe beloningsregeling wordt ingevoerd, aan te kaarten bij de Belastingdienst met het verzoek te verklaren dat een en ander binnen de lucratiefbelangregeling valt.

In de toekomst?

Nader onderzoek. De Tweede Kamer heeft in april 2024 een motie aangenomen om voordelen uit lucratief belang altijd te belasten in box 1. Tot op heden is daaraan geen gevolg gegeven, wellicht mede door de impact die zo’n wijziging heeft op de (internationale) concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven. Op 4 oktober 2024 heeft de (toenmalige) staatssecretaris in antwoord op Kamervragen aangegeven dat er nader onderzoek wordt gedaan naar de effectiviteit van de lucratiefbelangregeling.

Geen paniek. Onlangs heeft de staatssecretaris echter geantwoord dat de lucratiefbelangregeling belangrijke voordelen kent en dat er daardoor geen wijziging of afschaffing op korte termijn zal plaatsvinden. Dat zal mogelijk pas gebeuren bij het invoeren van het nieuwe box 3-stelsel teneinde te voorkomen dat een eventuele eerdere wijziging in de lucratiefbelangregeling niet goed zal aansluiten op dat nieuwe box 3-stelsel. Voorlopig blijft de regeling dus nog geruime tijd in stand en het lijkt voorts niet aannemelijk dat invoering van een nieuwe regeling terugwerkende kracht zal hebben op reeds eerder afgegeven rulings.