Bent u bekend met de btw-regels voor de zorgsector?

Hoezo btw-vrijstelling?

Geen btw in rekening brengen. Als zorgondernemer verricht u diensten aan uw patiënten of cliënten. Deze diensten zijn mogelijk vrijgesteld van btw. In dat geval mag u over deze diensten geen btw in rekening brengen (en hoeft u dus uiteraard ook geen btw af te dragen).

Het draait om de prestatie. Het is van belang om te weten dat de vrijstelling geldt voor bepaalde aangewezen verrichtingen van een beroepsbeoefenaar. U bent als beroepsbeoefenaar als zodanig dus niet vrijgesteld van btw.

Voorbeeld 1.Een GZ-psycholoog is voor zijn diensten als GZ-psycholoog vrijgesteld van btw. Indien hij ook relatietherapie aanbiedt, moet hij hierover wel btw in rekening brengen (en afdragen aan de Belastingdienst).

Geen btw-aftrek. De keerzijde van de medaille is dat u, indien u uitsluitend vrijgestelde prestaties verricht, de btw die uw leveranciers in rekening brengen, niet kunt terugvragen.

Voorbeeld 2.Een huisarts die uitsluitend vrijgestelde prestaties verricht, laat zijn praktijkruimte schilderen door een schildersbedrijf. Hij mag de btw die de schilder factureert niet aftrekken.

Voorbeeld 3.De psycholoog uit voorbeeld 1 verricht zowel vrijgestelde als belaste prestaties. Hij moet de btw splitsen. Voor zover de rekening is toe te rekenen aan zijn GZ-verrichtingen, is de btw niet aftrekbaar. Het deel dat is toe te rekenen aan zijn btw-belaste diensten is wel aftrekbaar.

Wanneer geldt de btw-vrijstelling?

De btw-vrijstelling in de zorg geldt alleen bij het verrichten van handelingen die zijn gericht op de persoonlijke gezondheidskundige verzorging van de mens. De vrijstelling geldt voor (de diensten van):

• medische beroepsbeoefenaren;
• tandartsen en tandtechnici;
• arbodiensten;
• ambulancevervoer;
• verzorging en verpleging in instellingen;
• maatschappelijke ondersteuning en langdurige zorg;
• dagbesteding, arbeidstraining of dagopvang;
• menselijke organen, menselijk bloed en moedermelk.

Vrijgestelde medische diensten. Medische diensten zijn alleen vrijgesteld van btw als zij de bescherming, instandhouding of het herstel van de menselijke gezondheid tot doel hebben. Het verrichten van de medische dienst is ook vrijgesteld van btw als u de medische dienst verricht tijdens waarneming van een collega. Hierna vindt u voorbeelden van medische diensten die hieraan voldoen en die dus vrijgesteld zijn van btw.

• Cosmetische ingrepen die een therapeutisch doel hebben. Als de cosmetische behandeling het verfraaien van het uiterlijk als enig doel heeft, is deze belast. Het is aan de arts om vast te stellen of er sprake is van een therapeutisch doel.
• Sportkeuringen die een therapeutisch doel hebben. Als de keuring geen therapeutisch doel heeft, is deze belast. Het is aan de arts om vast te stellen of er sprake is van een therapeutisch doel.
• Bloedafname of afname van andere lichaamssubstanties voor het testen op virussen, infecties of andere ziekten, ook als dit plaatsvindt op verzoek van een werkgever of verzekeraar.
• Avond-, nacht- en weekenddiensten op een huisartsenpost.
• Begeleiding van hartrevalidatiepatiënten.
• Advisering van reizigers, inclusief het toedienen van vaccinaties.
• Periodiek geneeskundig onderzoek.
• Internetconsulten, als deze voldoen aan de richtlijnen van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG).
• Vaststelling van de dood.
• Vaccinatie, zoals de griepprik.
• De overdracht van medische monsters aan bijv. een laboratorium als het maken van de diagnose een therapeutisch doel dient.
• Refractiechirurgie om het gezichtsvermogen te verbeteren of verslechtering te voorkomen.

Voorbeelden belaste medische diensten

Medische diensten zijn alleen vrijgesteld van btw als zij de bescherming, instandhouding of het herstel van de menselijke gezondheid tot doel hebben. Hierna vindt u voorbeelden van medische diensten die dus belast zijn met btw.

• DNA-onderzoek om biologische verwantschap vast te stellen.
• Medische verklaringen, medische onderzoeken of medische deskundigenrapporten over aansprakelijkheid, schaderaming of medische beroepsfouten, voor personen die iemand aansprakelijk willen stellen of voor de toekenning van een oorlogspensioen of een invaliditeitsuitkering.
• Onderzoek naar kwaliteitsnormen in de gezondheidszorg.
• Internetconsulten, als deze niet voldoen aan de richtlijnen van de KNMG.
• Het op verzoek van derden verrichten van medisch onderzoek van personen en het afnemen van bijv. bloed voor het testen op ziekten, bijv. voor het afsluiten van een levensverzekering. Voorwaarde is dat deze handelingen hoofdzakelijk bedoeld zijn om een verzekeraar te informeren, niet om ziekten op te sporen.
• Groepsbehandelingen, tenzij binnen deze behandelingen iedere persoon wordt behandeld voor zijn of haar specifieke stoornis of beperking.
• Rijbewijskeuring/medische keuring voor piloten.
• Meewerken aan onderzoeken in opdracht van de farmaceutische industrie.
• Werk op het gebied van organisatieadvies.
• Werk van een psycholoog voor werkgevers om het functioneren van werknemers te verbeteren door gedragsverandering.
• Werkzaamheden van een psycholoog op het gebied van relatietherapie.
• Lijkschouwing door een forensisch arts of lijkschouwarts.
• Onderzoek door psychologen of psychiaters naar een psychische oorzaak bij verdachten in een strafzaak op verzoek van het Openbaar Ministerie of de rechter.

Wanneer geldt de vrijstelling niet?

Uitzendbureau. Het verrichten van handelingen die zijn gericht op de persoonlijke gezondheidskundige verzorging van de mens via een uitzendbureau, is niet vrijgesteld van btw.

Bemiddelingsbureau. Dit geldt ook voor het werken voor een niet-zuiver bemiddelingsbureau. In dat geval wordt er gebruikgemaakt van een zogeheten ‘tussenkomstmodel’. U heeft dan als ondernemer een overeenkomst met het bemiddelingsbureau en niet met de daadwerkelijke opdrachtgever. Een dergelijke overeenkomst heeft als gevolg dat u btw in rekening moet brengen.

Rechtstreeks contracteren. Bij het aannemen van een opdracht rechtstreeks bij een organisatie, bent u voor deze prestaties wel vrijgesteld van btw. U hoeft dan geen btw in rekening te brengen voor de door u verrichte prestaties.

Bijzondere situaties

Samenwerkingsverbanden. Als beroepsbeoefenaren van een medisch beroep een samenwerkingsverband aangaan, is niet altijd duidelijk of en in hoeverre de prestaties die binnen de samenwerking worden verricht, vrijgesteld zijn van btw.

In- en uitlenen van personeel. Ook het (tussen zorgverleners) in- en uitlenen van personeel kan leiden tot onduidelijke situaties met betrekking tot de btw-vrijstelling.

Voorleggen aan de Belastingdienst. Bij onduidelijkheden kunt u uw vragen eventueel (schriftelijk voorleggen aan de Belastingdienst. In dat geval mag u - mits u de feiten en omstandigheden juist en volledig heeft geschetst - vertrouwen op het antwoord van de Belastingdienst. Tip.  De btw-regels voor de zorgsector zijn dermate complex dat u er goed aan doet om een accountant te raadplegen of het hele traject uit te besteden aan een fiscalist.