Pacht ontbonden wegens onvoldoende persoonlijk gebruik

Samenwerking met andere bedrijven

Een landbouwer pacht drie percelen landbouwgrond met een totale oppervlakte van 15,28 hectare. De pachter heeft toestemming gevraagd aan de verpachter om met twee andere landbouwbedrijven te mogen samenwerken. De verpachter heeft hem schriftelijk laten weten dat voor de samenwerking geen toestemming van de verpachter is vereist.

Vordering tot ontbinding ingesteld. Dan ontvangt de pachter een aangetekend schrijven van de verpachter dat er door hem bij de pachtkamer een vordering wordt ingesteld om de pachtovereenkomst te ontbinden.

Onvoldoende persoonlijk gebruik. Volgens de verpachter is er sprake van onvoldoende persoonlijk gebruik van de verpachte grond, wat betekent dat de pachter zich niet meer als een goed pachter gedraagt (art. 7:347 BW) . Dat is een reden om de pachtovereenkomst te ontbinden.

Bewijslast bij de verpachter

Genoeg bewijs. De bewijsbal dat er geen sprake is van voldoende persoonlijk gebruik, ligt bij de verpachter. Volgens Hof Arnhem-Leeuwarden slaagt hij in dat bewijs (ECLI:NL:GHARL:2024:6387) . Wat er bij de pachter wordt geteeld, wordt voor een groot gedeelte bepaald door het teeltschema en de opslagcapaciteit van de andere bedrijven. Uit niets blijkt dat het daarbij gaat om gezamenlijke beslissingen. Er zijn geen e-mails, appjes of verklaringen waaruit blijkt dat de pachter invloed heeft op de beslissingen over de teelt. Afrekeningen met de andere bedrijven tonen aan dat de inbreng van de pachter slechts bestaat uit inbreng van de grond, aankoop van kunstmest (niet het aanbrengen daarvan!) en het afsluiten van een gewasverzekering. Het machinepark van de pachter is beperkt en volledig afgeschreven. Daarin wordt door hem ook niet geïnvesteerd.

Geen toestemming verpachter. De pachter stelt dat de verpachter door toestemming te geven voor samenwerking ook toestemming heeft gegeven voor het gebruik van de gepachte grond door anderen. Dat is onjuist. Op het verzoek om toestemming te geven voor de samenwerking, heeft de verpachter slechts geantwoord dat daarvoor geen toestemming is vereist. Voor afwijking van de verplichting dat het gepachte niet meer persoonlijk hoeft te worden gebruikt, is juist wel toestemming vereist. Daar is nooit om gevraagd en deze toestemming is ook niet gegeven. Uit de samenwerking met de andere bedrijven hoeft de verpachter niet te begrijpen dat de verplichting tot persoonlijk gebruik niet meer zou gelden.

Hoe oordeelt de rechter?

Ten slotte stelt de pachter dat de tekortkoming de ontbinding van de pachtovereenkomst niet rechtvaardigt. Volgens het hof is persoonlijk gebruik van het gepachte een belangrijke verplichting van een pachter. Dit is dus geen geringe tekortkoming. Dat deze van voorbijgaande aard is, blijkt nergens uit. De pachter kan niet aangeven hoe de exploitatie van de gepachte grond eruitziet als hij wel aan zijn verplichting zou voldoen. De pachter heeft zelf een gesprek hierover met de verpachter afgehouden door steeds te weigeren stukken te overleggen die inzicht geven op de bedrijfsvoering.

Pachtovereenkomst ontbonden. De pachtovereenkomst wordt door de rechter ontbonden per de datum van het einde van de oogst.