Nieuwe tarieven in de overdrachtsbelasting

Meerdere tarieven Per 1 januari 2021 is het toepassingsbereik van het 2%-tarief behoorlijk ingeperkt en werd er voor starters op de woningmarkt de eenmalige startersvrijstelling geïntroduceerd. Het reguliere tarief is per 1 januari 2023 verhoogd van 8 naar 10,4%.

De toekomst van de overdrachtsbelasting

Afgelopen Prinsjesdag werd duidelijk dat ook voor de toekomst de nodige wijzigingen op stapel staan. Onder meer is voorgesteld om het 2%-tarief en de startersvrijstelling ook van toepassing te laten zijn op de verkrijging van de economisch eigendom van een woning.Verder is het plan om per 1 januari 2026 een nieuw 8%-tarief in te voeren voor de verkrijging van woningen die niet in aanmerking komen voor het 2%-tarief.Ten slotte geldt vanaf 2025 een nieuw 4%-tarief voor de verkrijging van een kwalificerend aandelenbelang in bepaalde onroerendezaaklichamen.

Diversiteit Al deze (toekomstige) wijzigingen maken het er niet makkelijker op om vast te stellen welk tarief op de verkrijging van toepassing is. Hierna worden daarom de verschillende tarieven (0%, 2%, 4%, 8% en 10,4%) en de bijbehorende spelregels - onder het voorbehoud dat alle voorstellen de eindstreep halen - nog even kort op een rij.

Overzicht van de tarieven

1. Verkrijging van woningen

2 %-tarief. Het 2%-tarief is van toepassing als aan de volgende voorwaarden is voldaan:

• er wordt een woning (met aanhorigheden, zoals een naastgelegen tuin, garage en/of schuur) verkregen;
• de verkrijger is een natuurlijk persoon;
• de verkrijger gaat de woning als hoofdverblijf gebruiken en verklaart dit ook bij de verkrijging.

Startersvrijstelling. Er kan bovendien eenmalig een beroep op de startersvrijstelling worden gedaan wanneer naast de hiervoor genoemde voorwaarden er ook wordt voldaan aan de volgende extra voorwaarden:

• de vrijstelling is door de verkrijger nog niet eerder toegepast;
• de verkrijger is op het moment van verkrijging van de woning tussen de 18 en 35 jaar;
• de woning (inclusief tegelijkertijd of binnen twaalf maanden verkregen aanhorigheden) heeft een waarde van maximaal € 510.000 (2025: € 525.000).

10,4% (voorstel per 1 januari 2026: 8%). Op dit moment is het tarief voor de verkrijging van een woning, waarvoor het 2%-tarief of de startersvrijstelling niet geldt (zoals een vakantiewoning of een voor verhuur bestemde woning of omdat de verkrijger een rechtspersoon is) nog 10,4%. Voorgesteld is om per 1 januari 2026 voor dergelijke gevallen het tarief van 10,4% te verlagen naar 8%.

1. Verkrijging van overige onroerende zaken (niet-woningen) Het reguliere tarief voor de verkrijging van onroerende zaken die geen woning zijn, blijft 10,4%.
2. Verkrijging van aandelen in onroerendezaaklichamen (OZL) Om te voorkomen dat er en geen btw en geen overdrachtsbelasting zou zijn verschuldigd wanneer nieuwe onroerende zaken via een aandelentransactie worden overgedragen, wordt de samenloopvrijstelling aangepast. De verkrijging van een kwalificerend aandelenbelang in een OZL, waarbij de onderliggende onroerende zaken voor btw-doeleinden kwalificeren als nieuwe onroerende zaken, is per 1 januari 2025 belast met 4% overdrachtsbelasting. Een uitzondering geldt wanneer de achterliggende (nieuwe) onroerende zaken op het moment van verkrijging en de twee jaren daarna, onafgebroken worden gebruikt voor ten minste 90% btw-belaste doeleinden. In dat geval kan de samenloopvrijstelling overdrachtsbelasting onder omstandigheden alsnog worden toegepast.De verkrijging van een kwalificerend aandelenbelang in een OZL, waarbij de onderliggende onroerende zaken kwalificeren als onbebouwde grond en/of ‘oude’ onroerende zaak, blijft belast tegen het reguliere 10,4%-tarief.