AMBTSHALVE VERMINDERING - 16.01.2025

Kennisgroepstandpunten zijn (nieuw) beleid: hoe werkt dat?

Publicatie kennisgroepstandpunten

Het komt geregeld voor dat in individuele gevallen vragen opkomen over hoe een bepaalde wettelijke regel moet worden uitgelegd en toegepast. In dat geval kunnen inspecteurs deze vragen voorleggen aan een kennisgroep van de Belastingdienst voor een standpuntbepaling. De staatssecretaris heeft al in 2022 laten weten dat de kennisgroepstandpunten beleid inhouden en dus in principe voor iedereen op een gelijk moment en op dezelfde wijze toegankelijk moeten zijn. Daarom worden deze standpunten ook sinds 30 maart 2023 gepubliceerd op een speciale website ( https://kennisgroepen.belastingdienst.nl ). Dat betekent een hele vooruitgang in de rechtsbescherming van belastingplichtigen, die in gevallen waarin hun situatie vergelijkbaar is met de situatie waarin het standpunt is ingenomen, daar ook rechten aan kunnen ontlenen. Keerzijde is wel dat de optimale toepassing van de fiscale wet- en regelgeving er niet eenvoudiger op is geworden. Naast de kennis van reeds bestaande wet- en regelgeving en de jurisprudentie moeten belastingplichtigen en/of hun adviseur bekend zijn met de vele kennisgroepstandpunten.

Termijn ambtshalve vermindering beperkt

De Kennisgroep formeel recht heeft nu laten weten dat kennisgroepstandpunten ook moeten worden gezien als nieuw beleid dat aan een ambtshalve vermindering in de weg staat. De inspecteur kan (al dan niet op verzoek) een aanslag of beschikking ambtshalve verminderen of een in de wet voorziene vermindering, ontheffing of teruggaaf verlenen (art. 65 awr en par. 23 bfb) en specifiek voor de inkomstenbelasting (art. 9.6 wet ib 2001 en art. 45aa uitv reg ib 2001) . Voor aanslagbelastingen, zoals de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting, geldt het recht op ambtshalve vermindering tot vijf jaar na het einde van het kalenderjaar waarop de belastingaanslag betrekking heeft. Voor aangiftebelastingen, zoals de loonheffingen en btw, wordt voor de aanvang van de vijfjaarstermijn aangesloten bij het einde van het belastingjaar waarin de belastingschuld is ontstaan of waarop de teruggaaf betrekking heeft.

Inkorting De genoemde vijfjaarstermijn kan wel worden ingekort. De belangrijkste reden is dat de inspecteur geen ambtshalve vermindering hoeft te geven op grond van nieuwe jurisprudentie (van de Hoge Raad, het Europees Hof van Justitie of andere supranationale colleges) of nieuw beleid. Nieuwe jurisprudentie of nieuw beleid is jurisprudentie of beleid dat is opgekomen na het moment dat de belastingaanslag of de beschikking onherroepelijk vaststond. Bepalend is of de onjuistheid van de belastingaanslag of beschikking voortvloeit uit jurisprudentie of beleid dat is ingegaan nadat de belastingaanslag of beschikking onherroepelijk vast is komen te staan.

Geen beperking termijn

De kennisgroep noemt drie omstandigheden waarin het kennisgroepstandpunt geen nieuw beleid inhoudt en de vijfjaarstermijn dus niet wordt beperkt:

1. Het kennisgroepstandpunt is in lijn met eerdere vaste gedragslijn Het is mogelijk dat het gepubliceerde kennisgroepstandpunt is gebaseerd op een al bestaande interne vaste gedragslijn. Deze bestaande interne vaste gedragslijn vormt dan al beleid. In dat geval zal wel moeten worden getoetst of de aanslag onherroepelijk is geworden na het ontstaan van de interne vaste gedragslijn.
2. Staatssecretaris verleent terugwerkende kracht De staatssecretaris van Financiën kan aan het nieuwe beleid expliciet terugwerkende kracht verlenen, zodat dat beleid ook al van toepassing is op aanslagen die al onherroepelijk vaststonden (par. 23 lid 12 bfb) .
3. Inspecteur mocht in redelijkheid niet menen dat rechtsopvatting juist was De inspecteur kan niet met een beroep op nieuw beleid weigeren een belastingaanslag ambtshalve te verminderen, als hij bij het opleggen van deze belastingaanslag is uitgegaan van een rechtsopvatting waarvan hij redelijkerwijs niet mocht menen dat deze juist was.

bz-advies

Volg de publicatie van kennisgroepstandpunten. U kunt zich abonneren op de nieuwsberichtenservice, zodat u altijd op de hoogte blijft. Houd er wel rekening mee dat u bij een nieuw standpunt in uw voordeel in veel gevallen niet de volledige vijfjaarstermijn die geldt voor ambtshalve verminderingen, kunt benutten.