ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSVERZEKERING - 16.01.2025

Fiscale regeling en valkuilen bij een AOV

Arbeidsongeschiktheid

Ondernemers zijn niet verplicht verzekerd voor arbeidsongeschiktheid. Dat betekent dat ze zich goed bewust moeten zijn van de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid en zo nodig zelf een AOV moeten afsluiten.

Enkele begrippen Bij het afsluiten van een AOV is een aantal begrippen van belang.

• Verzekeringnemer De verzekeringnemer is degene die de verzekering afsluit en de premies betaalt. Hij heeft het recht om wijzigingen aan te brengen in de polis, zoals het aanpassen van de dekking of het wijzigen van de begunstigde.
• Verzekerde De verzekerde is degene op wiens gezondheid de verzekering betrekking heeft. Bij een AOV is de verzekerde degene die een uitkering ontvangt als hij arbeidsongeschikt raakt. De verzekerde kan dezelfde persoon zijn als de verzekeringnemer, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn.
• Begunstigde Dit is degene die de uitkering ontvangt bij een verzekerde gebeurtenis, zoals arbeidsongeschiktheid of overlijden. De begunstigde wordt door de verzekeringnemer aangewezen en kan een familielid, partner, bedrijf of een andere partij zijn. De begunstigde heeft recht op de uitkering volgens de voorwaarden van de polis.

Wettelijke voorwaarden aftrek Artikel 3.124 van de Wet inkomstenbelasting 2001 bepaalt dat premies voor een AOV aftrekbaar zijn als de uitkeringen toekomen aan de belastingplichtige.

Standpunt kennisgroep Belastingdienst De Kennisgroep verzekeringsproducten en assurantiebelasting van de Belastingdienst heeft zijn standpunt (kg:070:2024:5) bekendgemaakt als er niet aan alle voorwaarden wordt voldaan.

AOV waarvoor aftrek geldt De premie voor een AOV is aftrekbaar als de belastingplichtige verzekeringnemer, verzekerde en begunstigde is. Als een derde verzekeringnemer is en de belastingplichtige de verzekerde, de begunstigde en de premiebetaler volgens een zogeheten ‘premieverschuldigdheidsclausule’, dan is de premie volgens de kennisgroep ook aftrekbaar. In alle andere gevallen is de premie niet aftrekbaar.

Dga en arbeidsongeschiktheid

Ook een dga is in de regel niet verplicht verzekerd voor arbeidsongeschiktheid. Dit volgt onder meer uit artikel 3, lid 1, onderdeel d van de Ziektewet, artikel 8, lid 1, onderdeel d van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen en de Regeling aanwijzing directeur-grootaandeelhouder 2016. Is een dga niet verplicht verzekerd voor arbeidsongeschiktheid, dan moet hij zelf eventueel een AOV afsluiten. Is een dga verplicht verzekerd voor arbeidsongeschiktheid, dan moet de BV werknemerspremies afdragen.

Uitzonderingen Met name de uitzonderingen die worden genoemd in de Regeling aanwijzing directeur-grootaandeelhouder 2016 maken het in de praktijk soms erg lastig om te bepalen of een dga zelf al dan niet een AOV moet afsluiten. Dit blijkt onder meer uit een uitspraak van Rechtbank Gelderland (ecli:nl:rbgel:2024:7860) . Medisch specialisten werkten in dienst van hun eigen BV en hadden aandelenbelangen variërend van 1,43 tot 2,60%. De medisch specialisten meenden dat ze niet verplicht verzekerd waren. Zij namen het standpunt in dat ze op vergelijkbare wijze samenwerkten als ondernemers in een samenwerkingsverband (Vof of maatschap). De rechtbank oordeelde echter dat ze wel verplicht waren verzekerd, omdat hun aandelenbelangen niet gelijk of nagenoeg gelijk zijn.

bz-advies

Bij twijfel of dga’s verplicht zijn verzekerd of niet, is het raadzaam om in overleg te treden met de Belastingdienst en het UWV en een vaststellingsovereenkomst te sluiten. De financiële gevolgen van een (achteraf) onjuist ingenomen standpunt kunnen aanzienlijk zijn. Is er ten onrechte uitgegaan van verplichte verzekering, dan was een dga al die tijd niet verzekerd en zijn er ten onrechte premies werknemersverzekeringen afgedragen. Is er ten onrechte uitgegaan van geen verplichte verzekering, dan zijn er wellicht ten onrechte premies AOV betaald en worden niet-betaalde premies werknemersverzekeringen van de BV nageheven. Daarvoor geldt een naheffingstermijn van vijf jaar.