INKOMSTENBELASTING - 11.10.2024

Ook aftrek alimentatie bij ‘gescheiden’ samenwonen?

Van alle huwelijken eindigt zo’n 40% vroegtijdig door echtscheiding. Alimentatie is dan ook een belangrijke aftrekpost. Daarvoor gelden wel enkele voorwaarden. Onlangs kwam voor de rechter de vraag aan de orde of alimentatie ook aftrekbaar is als de gescheiden echtelieden toch nog, of weer, samenwonen (ECLI:NL:RBNHO:2024:7396) . Wat besliste de rechter en wat kunt u hiermee?

Alimentatie aftrekbaar en belast

Partneralimentatie is bij de betaler ervan aftrekbaar. Bij de ontvanger ervan is de alimentatie belast. Dat betekent echter geen lood om oud ijzer, want het inkomen van de verkrijger van de alimentatie is vaak lager dan dat van degene die de alimentatie betaalt en dus kan er sprake zijn van een tariefsvoordeel. Dit ondanks het feit dat alimentatie aftrekbaar is tegen maximaal het tarief van de eerste schijf in box 1 van 36,97%. Alimentatie die betaald wordt voor het onderhoud van de kinderen, is overigens niet aftrekbaar en bij de ontvanger ook niet belast.

Voorwaarden. De aftrek van partneralimentatie is gekoppeld aan een aantal voorwaarden. Zo is onder meer bepaald dat de gescheiden partners niet mogen samenwonen als ze daardoor een gemeenschappelijke huishouding hebben. In de hiervoor genoemde rechtszaak diende antwoord gegeven te worden op de vraag wanneer hiervan precies sprake is. Dit blijkt afhankelijk te zijn van de feiten en omstandigheden, zo bleek.

Wanneer gemeenschappelijke huishouding? In de betreffende zaak woonde een echtpaar samen in een eengezinswoning met drie kinderen. Het huwelijk was slecht en de echtelieden besloten op een gegeven moment te gaan scheiden. Daarop vertrok de vrouw met de drie kinderen naar het buitenland, terwijl de man alleen in de woning achterbleef. De politieke situatie in het land waarnaar de vrouw vertrok, was echter onstabiel, zodat de vrouw besloot weer naar Nederland terug te keren. Bij terugkomst was voor haar en de kinderen echter geen passende woonruimte aanwezig, waarop de ex-echtelieden besloten dat de vrouw met de kinderen weer bij haar man introk in de woning. De vraag was of dit automatisch betekende dat er ook weer sprake was van een gemeenschappelijke huishouding.

Mishandeling en bedreiging. Voor de rechter bleek dat er geen sprake was van een gemeenschappelijke huishouding. Zo woonde de vrouw met de kinderen gescheiden van haar ex die apart op de zolder van de woning verbleef en hier ook zijn eigen maaltijden bereidde. De man bemoeide zich ook niet meer met de opvoeding van de kinderen. De situatie werd zelfs dermate vervelend dat de vrouw aangifte deed van mishandeling en bedreiging door haar ex en bij de rechter vorderde dat hij de woning zou verlaten. De rechter besliste echter dat er van een gemeenschappelijke huishouding geen sprake was en dat juist de vrouw de woning moest verlaten.

Alimentatie was toch aftrekbaar

Op grond hiervan besliste ook de fiscale rechter dat er weliswaar was samengewoond, maar dat er van een gemeenschappelijke huishouding geen sprake was geweest. De betaalde partneralimentatie was dan ook aftrekbaar. Houd in de gaten dat u in soortgelijke situaties zult moeten aantonen dat er geen sprake is van een gemeenschappelijke huishouding. Anderzijds is het ook niet zo dat hier automatisch sprake van is als er wordt samengewoond. De feiten en omstandigheden zijn dus beslissend.