EXCESSIEF LENEN - 27.09.2024

‘Wet excessief lenen’ in strijd met EVRM?

Inleiding Voor de invoering van de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap (Wet excessief lenen) konden aanmerkelijkbelanghouders de belastingheffing in box 2 langdurig uitstellen door geld te lenen van de eigen BV in plaats van als dividend uit te keren. Met de invoering van de Wet excessief lenen per 1 januari 2023 heeft de wetgever grenzen gesteld aan het ‘onbelast’ lenen van de BV. Kort gezegd, komt deze regeling erop neer dat als de dga meer leent van zijn BV dan € 700.000 (vanaf 2024: € 500.000), het meerdere wordt belast in box 2 als een zogenoemd ‘positief fictief regulier voordeel’.

Wet excessief lenen onder vuur De juridische houdbaarheid van de Wet excessief lenen staat momenteel ter discussie. Mogelijk is deze regeling in strijd met het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). In dat kader worden in het kort de hiernavolgende argumenten aangedragen.

1. Het fictieve karakter van de heffing miskent het draagkrachtsbeginsel.
2. Overgangsrecht ontbreekt voor schulden ontstaan voor de inwerkingtreding van de Wet excessief lenen per 1 januari 2023.
3. De Wet excessief lenen is een ‘criminal charge’ (strafheffing). Het belasten van leningen die voor 1 januari 2023 zijn verstrekt, is daardoor in strijd met het verbod van terugwerkende kracht van het EVRM.

Gevolgen Bij strijdigheid van de Wet excessief lenen met het EVRM wordt de ab-heffing vanwege een fictief regulier voordeel mogelijk teruggedraaid. Dat betekent echter niet zonder meer dat de ab-houder hierdoor ook per saldo minder ab-heffing is verschuldigd. In de meeste gevallen is er wel ab-heffing verschuldigd, deze heffing wordt alleen uitgesteld. Ook bij een strijdigheid met het EVRM is het overigens niet zeker dat de belastingplichtige direct wordt gecompenseerd. Normaal gesproken geeft de rechter dan de wetgever de opdracht om de wetgeving (naar de toekomst toe) te repareren.

bz-advies

Het kan nog jaren duren voordat duidelijk is of de Wet excessief lenen inderdaad in strijd is met het EVRM. Een ab-houder die te maken heeft gehad met een heffing op grond van de Wet Excessief lenen, of hiermee te maken krijgt, doet er ter behoud van rechten, verstandig aan om op tijd bezwaar te maken tegen de betreffende aanslag inkomstenbelasting.