UITDELING - 01.07.2024

Dubbele bewustheid en dividenduitkering

Soorten dividenduitkering

Een vennootschap kan aan de dga een dividenduitkering doen. Over de dividenduitkering is de dga dan ab-heffing (24,5-33%) verschuldigd. Naast een formele dividenduitkering kennen we ook de zogenoemde ‘verkapte dividenduitkering’. De vennootschap doet de dga dan een voordeel toekomen, maar er is geen sprake van een dividenduitkering in juridische zin. Ook over een verkapte dividenduitkering is de dga ab-heffing verschuldigd. Een verkapte dividenduitkering komen we vooral tegen bij onzakelijk handelen tussen de dga en zijn vennootschap.

Voorbeeld

Een dga heeft een pand met een waarde van € 800.000. Hij verkoopt het pand aan de vennootschap voor € 900.000.In dit geval komen de dga en de vennootschap om onzakelijke reden een te hoge koopsom voor het pand overeen. Voor de belastingheffing zal de Belastingdienst dan uitgaan van een zakelijke koopsom voor het pand van € 800.000. De vennootschap kan het pand dan ook slechts voor € 800.000 activeren. Dat neemt niet weg dat de vennootschap € 900.000 heeft betaald voor het pand en het vermogen van de vennootschap dus met € 100.000 afneemt. Deze ‘onttrekking’ kwalificeert in beginsel als een verkapt dividend aan de dga. Over € 100.000 (gebruteerd met de dividendbelasting) is de dga dan ab-heffing verschuldigd. De vennootschap heeft de ab-houder namelijk in zijn hoedanigheid van aandeelhouder bevoordeeld.

Dubbele bewustheid Een bevoordeling van de vennootschap aan haar aandeelhouder kan dus een verkapte dividenduitkering betekenen. Maar let op, van een verkapte dividenduitkering is pas sprake indien voldaan is aan de zogenoemde ‘dubbele bewustheidseis’. Zowel de aandeelhouder als de vennootschap moeten zich bewust zijn geweest van de vermogensverschuiving van de vennootschap naar de aandeelhouder. De bewijslast dat aan de dubbele bewustheidseis is voldaan en er sprake is van een uitdeling rust op de inspecteur. Bij Rechtbank Zeeland-West-Brabant (ecli:nl:rbzwb:2024:2949) stond deze dubbele bewustheidseis centraal.

Casus Een dga en zijn echtgenote wonen in een woning die de dga in 1999 heeft gekocht met zijn toenmalige echtgenote. In 2015 verkoopt de dga de woning voor € 513.000 aan zijn 100%-vennootschap. Uitgangspunt daarbij is de WOZ-waarde 2015 van € 485.000. In 2016 verkoopt de vennootschap de woning voor € 325.000 aan de ex-echtgenote van belanghebbende. Naar aanleiding van een onderzoek stelt de inspecteur dat er sprake is van een uitdeling en legt hij IB-navorderingsaanslagen op aan de dga.

Oordeel rechtbank De rechtbank is echter van mening dat er niet voldaan is aan het vereiste van dubbele bewustheid. De rechtbank oordeelt dat er geen sprake is van een uitdeling in verband met de lage verkoopprijs van de woning, omdat een bevoordelingsbedoeling ontbreekt. De door de vennootschap betaalde koopprijs ligt namelijk in lijn met de WOZ-waarden 2014-2016. De beduidend lagere WOZ-waarde 2017 was ten tijde van de verkoop aan de ex-echtgenote nog niet bekend en er was destijds geen aanleiding om te veronderstellen dat deze waarde onjuist was. De rechtbank vernietigt de navorderingsaanslagen.

Belang praktijk

Deze uitspraak maakt duidelijk dat een voordeel dat de dga behaalt met een transactie met zijn vennootschap niet zonder meer een belast voordeel is voor de ab-heffing. Zowel de vennootschap als de aandeelhouder moeten zich bewust zijn van het voordeel: de dubbele bewustheidseis. Dat betekent naar onze mening bijv. dat indien de dga een pand overdraagt aan zijn vennootschap en de waarde van het pand is vastgesteld door een professionele taxateur, de Belastingdienst zich niet op het standpunt kan stellen dat de koopsom van het pand te laag is en er dus sprake is van een verkapte dividenduitkering. Dat kan natuurlijk wel anders zijn als de dga redelijkerwijs had moeten twijfelen aan de juistheid van de taxatie, bijv. omdat de taxateur de prijs op aandringen van de belastingplichtige doelbewust te laag vaststelt. In dat geval zal de Belastingdienst overigens tevens een (vergrijp)boete kunnen opleggen.

bz-advies

Bij verkoop van vastgoed in gelieerde verhoudingen is het verstandig om met de Belastingdienst een vaststellingsovereenkomst over de waardering van het vastgoed te sluiten, zodat de fiscale gevolgen van verkoop vaststaan.