BESLOTEN VENNOOTSCHAP - 14.06.2024

Versterkte zorgplicht van notaris bij bijzondere omstandigheden, zoals bij vertegenwoordiging van een BV

Bij de notaris is per volmacht Holding BV opgericht. Deze BV wordt door de twee aandeelhouders Rob en George (fiftyfifty, beiden dga) gebruikt als joint venture.

Opdracht aandelenoverdracht te regelen. Als er wrijving ontstaat tussen de beide aandeelhouders, wordt door de accountant van Rob opdracht gegeven aan de notaris om de overdracht van aandelen te regelen van de twee werkmaatschappijen van Holding BV als verkoper aan een andere BV als koper. Van deze kopende BV is Rob de enige dga. De koopprijs voor alle aandelen bedraagt € 1.

Notaris aangeklaagd. Nadat de overdracht van de aandelen tot stand is gekomen, wordt de notaris door George aangeklaagd omdat hij zijn medewerking heeft verleend zonder zorgvuldig te onderzoeken of er een rechtsgeldig bestuursbesluit was genomen. Ook heeft de notaris niet onderzocht hoe de koopprijs tot stand is gekomen. Hij wist dat George als medeaandeelhouder door de overdracht van de aandelen feitelijk buitenspel werd gezet.

Onderzoek tekenbevoegdheid. De notaris stelt dat hij alleen maar hoeft te onderzoeken wie er bevoegd is om namens Holding BV te tekenen. Zowel volgens de statuten als volgens de inschrijving in het Handelsregister is iedere directeur zelfstandig vertegenwoordigingsbevoegd. De akte mocht dus door Rob namens Holding BV worden getekend. Controle op de totstandkoming van de besluitvorming binnen de BV behoort niet tot de taak van de notaris.

Geen twijfel. Daarbij is de notaris bekend met de accountant die de opdracht verstrekte en is er geen reden om aan diens integriteit te twijfelen. Ook was er geen reden om aan te nemen dat er nog goedkeuring of toestemming van de medeaandeelhouder was vereist. Van onmin tussen de aandeelhouders wist de notaris niets.

Beperkte zorgplicht notaris, maar ...

De zorgplicht van een notaris strekt inderdaad niet verder dan bij het passeren van een akte te onderzoeken wie er namens de BV vertegenwoordigingsbevoegd is. Hij hoeft geen onderzoek te doen naar intern werkende statutaire goedkeurings- of toestemmingseisen en naar de besluitvorming in de BV.

Bijzondere omstandigheden. Bij bijzondere omstandigheden kan dat anders zijn, omdat:

• door de overdracht twee werkmaatschappijen voor € 1 uit de joint venture werden gehaald waarbij het belang in de kopende BV slechts toebehoort aan één aandeelhouder;
• de notaris goed bekend is met één aandeelhouder en diens accountant, maar niet met de andere aandeelhouder;
• de notaris niet beschikte over onderliggende stukken: een getekend bestuursbesluit en een koopovereenkomst met overnamebalansen;
• de notaris niet heeft doorgevraagd over de totstandkoming van de koopprijs en niet heeft gevraagd of de medeaandeelhouder (George) op de hoogte was van de transactie.

Hoe oordeelt de rechter?

De rechter (ECLI:NL:GHAMS:2024:722) oordeelt dat de notaris tekort is geschoten in zijn zorgplicht en legt hem daarvoor de maatregel van berisping op. Ook moet hij € 3.200 aan proceskosten betalen!