Seizoensarbeid in de agrarische sector: uitzonderingen op de ketenregeling toegestaan?

Ketenregeling

Tijdelijke contracten. Als u werknemers in dienst neemt voor bepaalde tijd, krijgt u te maken met de zogeheten ‘ketenregeling’. Deze regeling zorgt ervoor dat u werknemers maximaal drie opeenvolgende contracten voor bepaalde tijd mag aanbieden en dat deze contracten bij elkaar opgeteld niet langer dan drie jaar mogen duren. Let op 1.  Overschrijdt u het aantal van drie contracten of de maximale duur van drie jaar, dan is de werknemer vanaf dat moment van rechtswege in dienst voor onbepaalde tijd, uiteraard met alle rechten en ontslagbescherming die daarbij horen. Let op 2.  Kunt u, bijv. na een uitzendperiode of overname, als opvolgend werkgever worden beschouwd, dan tellen eerdere contracten mee in de keten.

Draaideurconstructie. De ketenregeling is in het leven geroepen om werknemers beter te beschermen en ze uitzicht te geven op een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Veel werkgevers die flexibel willen blijven, proberen de ketenregeling te ontwijken. Dit doen ze door werknemers na afloop van drie contracten voor bepaalde tijd tijdelijk uit dienst te laten gaan, om ze vervolgens opnieuw drie contracten voor bepaalde tijd aan te kunnen beiden, de zogeheten ‘draaideurconstructie’. Let op.  Om dit tegen te gaan, is wettelijk bepaald dat de keten pas doorbroken wordt, als zo’n tussenperiode langer dan zes maanden duurt.

Praktische problemen

Het strikt hanteren van de ketenregeling leidt in diverse sectoren echter tot grote praktische problemen. Denk bijv. aan horecamedewerkers op zomerse terrassen en in strandtenten, maar uiteraard zeker ook aan seizoensarbeiders in de landbouw. Onverkorte toepassing van de ketenregeling zorgt in deze sectoren voor ongewenste situaties, vaak voor zowel werkgevers als werknemers. Stelt u zich eens voor dat u medewerkers verplicht voor onbepaalde tijd in dienst moet nemen en ook buiten het seizoen moet doorbetalen hoewel er geen werk is.

Uitzondering voor seizoensarbeid

Omdat seizoensarbeid in sommige sectoren nu eenmaal een gegeven is dat niet verdwijnt, heeft de wetgever enkele uitzonderingsmogelijkheden geformuleerd. Zo is het bij cao mogelijk om de maximale duur en/of het maximaal aantal contracten omhoog bij te stellen. Specifiek met het oog op seizoensarbeid bestaat tevens de mogelijkheid om bij cao vast te leggen dat de keten al doorbroken wordt na een tussenpoos van drie maanden (in plaats van de standaard zes maanden). Dit zorgt ervoor dat terugkerende seizoensarbeid die slechts gedurende maximaal negen maanden per jaar verricht kan worden, voor een belangrijk deel uitgezonderd kan worden van de ketenregeling.

In de cao. Een dergelijke uitzonderingsmogelijkheid geldt niet zomaar voor alle seizoenswerk, maar moet expliciet in een cao vastgelegd zijn. Bovendien is de uitzondering uitsluitend toegestaan voor specifieke functies die een seizoensmatig karakter hebben als gevolg van natuurlijke of klimatologische omstandigheden. De (algemeen verbindend verklaarde) cao’s Glastuinbouw en Open Teelten maken beide gebruik van de mogelijkheid om de tussenpoos voor seizoensarbeiders op drie maanden te stellen.