Hoge Raad: gezonde lunch niet extra belast, maar tot 2022
Het speelde reeds in 2017 en 2018
Een werkgever heeft in 2017 en 2018 gratis lunchmaaltijden aan werknemers verstrekt vanuit het bedrijfsrestaurant. Daarbij kunnen werknemers dagelijks kiezen tussen twee gezonde en verantwoorde lunchmaaltijden die zijn samengesteld door een diëtiste en voldoen aan de Richtlijn goede voeding van de Gezondheidsraad en de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Voor het verstrekken van maaltijden op de werkplek moet de werkgever normaliter een bepaald normbedrag tot het brutoloon van de werknemer rekenen (2024: € 3,90). Daar was de werkgever het niet mee eens.
Arbeidsomstandighedenbeleid. De werkgever heeft de gratis verstrekking van de lunchmaaltijden aangemerkt als onderdeel van het arbeidsomstandighedenbeleid dat hij heeft gevoerd ter voldoening aan zijn verplichtingen volgens de Arbowet. Volgens de inspecteur, de rechtbank en het hof kan een werkgever gezonde lunchmaaltijden niet onbelast verstrekken. Uit een advies van de advocaat-generaal bij de Hoge Raad bleek dat deze het niet eens was met de beslissing van het hof.
Hof teruggefloten. De Hoge Raad besliste dat de werkgever in de periode van 2011 tot 2022 eigen beleidsruimte heeft om het arbobeleid dat hij voert zelf vorm te geven (ECLI:NL:HR:2024:745) . Het arbobeleid kon dus ook maatregelen omvatten waartoe de werkgever op basis van de Arbowet niet verplicht was. Tot 1 januari 2011 geldt de gerichte vrijstelling alleen voor de arbovoorziening die direct samenhangt met de verplichtingen die voortvloeien uit de Arbowet. Deze eis is per 2011 komen te vervallen. Voor het toepassen van de gerichte vrijstelling voor arbovoorzieningen is het voldoende dat de voorzieningen rechtstreeks voortvloeien uit het door de werkgever gevoerde arbobeleid. Het is een feit van algemene bekendheid dat gezond eten de kans op het krijgen van een ziekte vermindert en dat de periode van verzuim kan worden verkort, omdat ook het herstel na tijdelijke arbeidsongeschiktheid sneller kan verlopen. Volgens de Hoge Raad heeft de werkgever op basis daarvan een discretionaire bevoegdheid om te bepalen dat het verstrekken van gezonde lunchmaaltijden aan personeel deel uitmaakt van het beleid ter voorkoming van ziekteverzuim.
Regels echter al per 2022 aangescherpt
Met ingang van 2022 is de toepassing van de gerichte vrijstelling voor arbovoorzieningen echter aangescherpt. Volgens een standpunt van de kennisgroep (KG:204:2022:34) is de arbovrijstelling van toepassing voor zover een voorziening direct samenhangt met verplichtingen van de werkgever op grond van de Arbowet. In feite is daarmee het beleid zoals dat gold tot 1 januari 2011 opnieuw ingevoerd. In het kennisgroepstandpunt staat centraal de vraag wanneer een voorziening direct samenhangt met verplichtingen van de werkgever op grond van de Arbowet. Uit de toelichting bij de wijziging volgt dat vrijstelling niet van toepassing is bij voorzieningen die evident gericht zijn op de bevordering van de algemene gezondheid van werknemers, zoals algemene gezondheidschecks of het verstrekken van gezonde maaltijden. Let op. Dat betekent dat u alsnog niet kunt profiteren van het arrest van de Hoge Raad.
Voor meer informatie over gerichte vrijstelling arbovoorzieningen, ga naar https://www.tipsenadvies.nl , Download Zone, jaargang 30, nr. 6.