Recht van weg voor agrarisch verkeer blijft gehandhaafd

Wat speelde er onlangs bij de rechter?

Vestiging erfdienstbaarheid. Ten laste van de grond van Henk is een erfdienstbaarheid gevestigd om vanaf de openbare weg te komen en te gaan naar het perceel dat eigendom is van buurman Kees. In de akte waarbij de erfdienstbaarheid is gevestigd, staat dat het recht van weg uitsluitend is bedoeld voor agrarisch verkeer om met (motor)voertuigen het ingesloten perceel te bereiken.

Recht van weg kan worden opgeheven. Volgens Henk moet de erfdienstbaarheid worden opgeheven omdat er geen sprake is van gebruik van de weg uitsluitend voor agrarisch verkeer. Op het perceel staat een zendmast en een schuurtje voor opslag en verder is het perceel slechts begroeid met gras. Ook wordt de weg door Kees niet gebruikt met landbouwvoertuigen, maar uitsluitend met de auto. Daarbij ligt het perceel van Kees aan de openbare weg en is er volgens Henk geen belemmering om aan de andere kant een vergunning voor een uitweg aan te vragen.

Wat staat er in de wet?

Geen redelijk belang meer? Een erfdienstbaarheid kan worden opgeheven als de uitoefening daarvan onmogelijk is geworden of als de eigenaar van het heersende erf (Kees) geen redelijk belang bij de uitoefening meer heeft en het niet aannemelijk is dat de mogelijkheid van uitoefening of het redelijk belang daarbij zal terugkeren. Dit is geregeld in artikel 5:79 van het Burgerlijk Wetboek.

Agrarisch gebruik staat vast

Weiland. Op het perceel heeft Kees gras ingezaaid en daarmee is het perceel feitelijk ingericht als weiland. Het gras wordt regelmatig gemaaid met een machine die in de schuur staat. Kees maait het perceel om het te onderhouden als grasland. Het perceel wordt niet gebruikt voor een niet-agrarische bedrijfsvoering. Daarmee staat het agrarisch gebruik vast.

Agrarisch verkeer. Als Kees gebruikmaakt van de weg over de grond van Henk, gebruikt hij deze weg voor agrarisch verkeer. Met welk voertuig hij dat doet, is niet van belang. Ook is niet bepalend of het gemaaide gras in het weiland blijft liggen of dat dit wordt verkocht.

Ook in de toekomst een redelijk belang. Omdat het perceel een agrarische bestemming heeft, kan het op elk moment door een agrarisch bedrijf worden gebruikt. Te denken valt aan een sierteeltbedrijf of een boomkwekerij. Het is aannemelijk dat het redelijk belang bij de erfdienstbaarheid van weg voor agrarisch verkeer zal terugkeren. Kees heeft het perceel onder meer gekocht voor doorverkoop. Het is te verwachten dat een volgende eigenaar de weg in de toekomst nodig zal hebben.

Hoe oordeelt de rechter?

Erfdienstbaarheid niet opgeheven. Het perceel heeft momenteel geen andere toegang dan de weg over de grond van Henk. Dat er mogelijkheden zijn voor een andere toegangsweg, betekent niet dat Kees verplicht kan worden om een andere weg aan te leggen. Hof Den Haag stelt vast dat Kees een redelijk belang heeft bij de uitoefening van het recht van weg voor agrarisch verkeer over de grond van Henk. De erfdienstbaarheid wordt niet opgeheven. Henk moet € 1.183 aan proceskosten betalen (ECLI:NL:GHDHA:2023:2564) .