Kostenverhogende omstandigheden ... wat en hoe?

De wet ... Op grond van art. 7:753 BW en par. 47 van de Uniforme administratieve voorwaarden voor de uitvoering van werken en van technische installatiewerken 2012 (kortweg: de UAV 2012) heeft een aannemer recht om de aanneemsom aan te passen als er sprake is van kostenverhogende omstandigheden die ontstaan of aan het licht komen na het sluiten van de overeenkomst.

Niet zonder waarschuwing

Doen! U moet als aannemer wel waarschuwen! Wijs uw opdrachtgever zo snel mogelijk op de noodzaak van een prijswijziging, zodat de opdrachtgever de mogelijkheid heeft de opdracht (deels) op te zeggen of het werk eenvoudiger te laten uitvoeren. Waarschuwt u niet op tijd, dan kunt u geen beroep doen op deze regeling. Tip. Licht de opdrachtgever in en niet de directie (UAV 2012)! Meld meteen dat u hogere kosten moet maken.

Waar nog meer op letten?

Waarschuwen alleen is niet genoeg. Als aannemer moet u op meer dingen letten.

• Niet toerekenbaar. De prijsstijging mag niet aan u toe te rekenen zijn. Oftewel: het moet niet aan u liggen, maar aan een omstandigheid waar u niets aan kunt doen.
• Onvoorzien. Het moet duidelijk zijn dat u als aannemer ook geen rekening hoefde te houden met de kans op kostenverhogende omstandigheden. Oftewel: het moet niet te voorzien zijn geweest. Dat kan een lastige discussie opleveren. In de Cobouw staan wekelijks berichten over de prijsontwikkeling in de bouw. Het is dan achteraf moeilijk te beoordelen wat er voorzien was. Tip. Leg in de overeenkomst vast wat u als aannemer voorzienbaar vindt en wat niet, bijvoorbeeld “Alle prijsstijgingen boven 5% zijn niet te voorzien”.
• Aanzienlijk. De prijs moet aanzienlijk verhoogd zijn. Wanneer is daarvan sprake? In een uitspraak van de Raad van Arbitrage voor de Bouw uit 2016 is afgeleid dat een kostenverhoging van meer dan 5% aanzienlijk is. Maar dit hangt af van alle omstandigheden van het geval. Een deel van de prijsstijging wordt door de Raad van Arbitrage vaak als ondernemersrisico gezien. Bij de prijsstijgingen werd zelfs ooit vastgesteld dat het ondernemersrisico 20% was.

Alleen de extra kosten doorberekenen

De ‘kale’ prijs. Als er sprake is van een kostenverhogende omstandigheid heeft u als aannemer enkel recht op betaling van de daadwerkelijke kostenverhoging. Let op. Het is geen meerwerk zodat u geen AK en winst kunt rekenen over dit bedrag. Wilt u dit wel, dan moet u dat vooraf afspreken met de opdrachtgever.

Kortom. In principe geldt er een vaste prijs, maar de wet en de UAV 2012 geven u de mogelijkheid kostenverhogingen door te berekenen. U moet dan wel aan de voorwaarden voldoen. Tip. Voorkom discussie achteraf en leg op voorhand vast bij welk percentage er sprake is van onvoorzienbaarheid en met welke omstandigheden u geen rekening hoeft te houden bij aanvang van de overeenkomst. Waarschuw meteen de opdrachtgever als u een beroep wilt doen op de bepaling over kostenverhogende omstandigheden.