BEDRIJFSOPVOLGING - 28.09.2018

Bezitseis en uitbreiding onderneming

Bezitseis Met de BOR-SW heeft de wetgever uitsluitend reële bedrijfsopvolgingen willen faciliëren. Daarvan is geen sprake indien er kort voor schenking of vererving van ab-aandelen (belast) beleggingsvermogen wordt omgezet in vrijgesteld ondernemingsvermogen. Op grond van de bezitseis moet daarom:

1. de schenker of erflater ten minste vijf jaar (schenking) of één jaar (overlijden) ab-houder zijn geweest van de aandelen (bezitseis aandelen);
2. de vennootschap, waarvan de schenker/erflater ab-houder is, gedurende deze vijf- respectievelijk eenjaarstermijn een onderneming hebben gedreven of een kwalificerende medegerechtigdheid hebben bezeten (bezitseis activiteiten).

Uitbreiding onderneming

Is aan de bezitseis voor aandelen voldaan, dan moet vervolgens worden beoordeeld of de vennootschap ten aanzien van de activiteiten aan de bezitseis voldoet. De vennootschap moet gedurende de bezitstermijn van één respectievelijk vijf jaar een onderneming hebben gedreven. Bij uitbreiding van de onderneming neemt de staatssecretaris het standpunt in dat een afzonderlijke bezitseis geldt ter zake van de uitbreiding. De bezitseis wordt naar zijn mening namelijk gesteld ten aanzien van ‘de onderneming’. Breidt de onderneming uit, dan is er sprake van een andere onderneming en moet een nieuwe bezitseis worden aangelegd. Ook de Belastingdienst neemt in de WOB-BOR dit standpunt in en licht dit toe aan de hand van het volgende voorbeeld.

Casus Vader bezit al jaren alle aandelen van de holding. Deze bezit al even lang alle aandelen in een deelneming. In de deelneming wordt sinds jaar en dag een onderneming gedreven. Vader schenkt alle aandelen van zijn holding aan zijn zoon. Twee jaar voorafgaand aan deze schenking heeft de deelneming een deel van de activa en activiteiten van een ander bedrijf gekocht. Dit betreft soortverwante activiteiten aan die van de deelneming. In de koopovereenkomst is opgenomen dat er een koopsom van € 90.000 wordt betaald. Door deze koop is de bestaande onderneming uitgebreid.

Vraag Hoe wordt er getoetst of aan het bezitsvereiste wordt voldaan als een vennootschap in de periode van het bezitsvereiste activa en passiva van een (andere) onderneming koopt.

Antwoord Wanneer een onderneming wordt uitgebreid met een zelfstandig gedeelte van een andere onderneming, moet het ‘nieuwe gedeelte’ zelfstandig worden getoetst aan het bezitsvereiste. Het maakt daarbij niet uit of het bijgekochte gedeelte aansluit bij de reeds gedreven onderneming. Tevens is het niet van belang of de aankoop is gefinancierd met eigen liquide middelen die zonder deze aankoop kwalificeerden als tijdelijke overtollige liquide middelen aangehouden als overnamekas.

bz-advies

Het is maar zeer de vraag of de visie van de Belastingdienst stand zal houden. De wetgever lijkt met ‘de onderneming’ veeleer te hebben bedoeld ‘de objectieve onderneming’. Anders gezegd: drijft de vennootschap gedurende een periode van vijf jaar een en dezelfde objectieve onderneming, dan is er aan de bezitseis voldaan. Dat de onderneming binnen de termijn van vijf jaar in omvang is toegenomen, heeft dan verder geen betekenis voor de bezitseis.

Visie De visie van de staatssecretaris en de Belastingdienst kan ook tot uitkomsten leiden die op gespannen voet staan met de doelstelling van de bezitseis, het voorkomen dat kort voor het schenken beleggingsvermogen wordt omgezet in ondernemingsvermogen.

Overnamekas Dat is bij uitstek aan de orde indien de overname wordt gefinancierd met een overnamekas of tijdelijke overtollige middelen. Het gaat in deze gevallen om liquide middelen die naar etiketteringsmaatstaven tot het ondernemingsvermogen (mogen) worden gerekend en dus sowieso voor de BOR zouden kwalificeren. In dat geval heeft toepassing van de bezitseis op de uitbreiding tot gevolg dat aanvankelijk vrijgesteld ondernemingsvermogen wordt omgezet in niet-vrijgesteld ondernemingsvermogen. Voor deze uitkomst zijn naar onze mening geen gronden te vinden in de doelstelling van de bezitseis. Ondernemers worden daarmee belemmerd om bedrijfseconomische wenselijke uitbreidingen te doen.