Nieuw bedrijfsconcept, fiscale staking van onderneming?

Wel of geen fiscale staking? Als u besluit uw onderneming te verplaatsen naar een andere locatie of uw bedrijfsconcept ingrijpend te wijzigen, dan kunt u te maken krijgen met een staking van uw onderneming. Dit kan fiscaal vervelende gevolgen hebben. U moet dan namelijk direct met de fiscus afrekenen over de aanwezige meerwaarden (stille reserves, goodwill) en over de opgebouwde oudedagsreserve (tenzij u een lijfrente koopt). Deze problematiek kwam aan de orde in een recente zaak voor de Hoge Raad, 10.02.2017 (HR:2017:202) .

Wat speelde er?

Veehouderij naar Duitsland. Het ging hierbij om een boerenechtpaar dat hun veehouderij in Nederland verkocht. Gelijktijdig startten zij in Duitsland een nieuw bedrijf. Ook hier is het houden van koeien en produceren van melk het doel. De vraag was of deze verplaatsing leidt tot een staking van hun onderneming.

Identiteit van de onderneming. Van belang is of de identiteit van de onderneming wezenlijk hetzelfde is gebleven. Is dat het geval, dan is er geen sprake van staking. Op basis van eerdere rechtspraak moet hierbij worden gekeken naar:

• de aard van het product;
• de wijze waarop het wordt geproduceerd en de middelen die daarvoor worden gebruikt;
• de wetten die gelden voor dit type bedrijf;
• marktomstandigheden (inkoop, afzetmarkt);
• behoud van personeel en klantenkring.

Oordeel Hoge Raad

Wezenlijk veranderd. De Hoge Raad oordeelde dat er in deze situatie sprake is van staking. De identiteit van de onderneming is wezenlijk veranderd, doordat het nieuwe bedrijf veel omvangrijker is. Er worden meer koeien gehouden en er wordt veel meer melk geproduceerd. Zo groeit het melkquotum van 320.000 kg naar 1 miljoen kg.

Ook bij kleinere wijzigingen. In deze casus hebben de ondernemers een flinke stap genomen, namelijk emigratie van hun onderneming. Maar ook kleinere veranderingen kunnen leiden tot een staking van uw onderneming. Zo zijn er uitspraken waarin horecaondernemers geacht werden hun onderneming te staken, omdat zij kozen voor een nieuw avontuur. Bijv. een nieuw horecabedrijf op zodanige afstand van het oude dat er sprake is van nieuw personeel en een nieuwe klantenkring.

Goed onderbouwen

Toch dromen najagen. Nu is fiscaliteit belangrijk, maar natuurlijk geen goede reden om uw ondernemersdromen niet na te jagen. Wat kunt u doen om fiscaal ongemak te voorkomen? Het is allereerst goed om vast te stellen of het überhaupt een probleem oplevert als uw onderneming geacht wordt te zijn gestaakt. Ontstaat er boekwinst op bezittingen? Of vallen er reserves vrij in de winst?

Identiteit blijft behouden. Daarnaast leidt niet ieder nieuw bedrijfsconcept tot staking van de oude onderneming. Als uw nieuwe activiteiten in lijn liggen met uw oude werkzaamheden, dan is het mogelijk dat de identiteit van de onderneming niet wezenlijk veranderd. Denk aan een horecaondernemer die vijf kilometer verderop een nieuw restaurant begint. De aard van zijn product, de wijze van productie en de klantenkring zullen dan niet sterk wijzigen.