GEMEENTE - 24.02.2016

Overstroming op bordje gemeente leggen?

Ook zélf iets doen ... Vaak liggen percelen lager dan de weg, maar dit hoeft niet tot problemen te leiden. Van een eigenaar mag immers verwacht worden dat hij daartegen voorzieningen treft. Maar wat als de eigenaar voldoende maatregelen heeft genomen, maar de riolering het niet aankan? Kan hij dan de gemeente een verwijt maken en is de gemeente aansprakelijk voor de schade?

De zorgplicht van de gemeente

Leidraad voor beleidsvrijheid. Gemeenten hebben de wettelijke (zorg)plicht om voor inzameling en transport van afvalwater te zorgen. Zij hebben daarbij een grote beleidsvrijheid. De ‘Leidraad riolering’ van Stichting Rioned geeft daar een praktische invulling voor. In deze leidraad staat onder andere dat het rioleringsstelsel niet berekend hoeft te zijn op extreme neerslag.

Extreem? Als het harder regent dan waarop de riolering is ontworpen, is er sprake van extreme neerslag. Dat kan al snel aan de orde zijn, maar uit de rechtspraak blijkt dat het géén overmacht is als het twee tot drie keer per jaar zo extreem regent. Dan moet de gemeente voorzorgsmaatregelen treffen om wateroverlast tegen te gaan.

Na reconstructie. Uit de rechtspraak blijkt ook dat burgers erop mogen vertrouwen dat de ‘water-situatie’ bij het oude blijft na een reconstructie van een weg of riolering. Ontstaat er na zo’n reconstructie overlast, dan is dat aan de gemeente te wijten en moet de gemeente de schade vergoeden.

Als de eigenaar het in eigen hand heeft

Maatregelen nemen. De gemeente moet dus maatregelen nemen, maar alleen in de situatie dat de riolering de hevige regenval niet aankan. In het geval dat de percelen lager dan de weg liggen, wordt van de eigenaren bijna altijd verwacht dat deze zelf maatregelen nemen om wateroverlast tegen te gaan. Dit volgt ook uit het Bouwbesluit.

Volgens het Bouwbesluit. Uit het Bouwbesluit volgt dat zowel nieuwe als bestaande bouwwerken een zodanige voorziening voor de afvoer van huishoudelijk afvalwater en hemelwater moeten hebben, dat dit water zonder nadelige gevolgen voor de gezondheid is af te voeren. Gemeenten geven daar instructies voor.

Controle en voorlichting. Zeker bij nieuwbouw wordt goed naar de regenwaterafvoer gekeken. Vaak moet er een pomp of een stuwbeveiliging geplaatst worden op eigen grond. Maar ook bestaande woningen die kampen met problemen door de stijgende hoeveelheid regenwater, moeten zelf maatregelen nemen om het hoofd te bieden aan de extra nattigheid.

Is de gemeente dus aansprakelijk?

En dus ... Kortom: als er meerdere keren per jaar flinke regelval voorkomt, moet de gemeente de riolering daarop aanpassen. Er is dan namelijk geen sprake van overmacht. Als de extreme regenval echter maar heel zelden voorkomt, is er wel sprake van overmacht.

Zelf doen. Burgers moeten zelf voldoende maatregelen nemen om de toegenomen wateroverlast tegen te gaan. Het is niet eenvoudig de gemeente daarvoor op te laten draaien. Als uw cliënt er dus voor kiest om bijvoorbeeld een schattig dijkhuisje te kopen, dan moet hij zelf maatregelen nemen als de jaarlijkse neerslag toeneemt.