BOER EN PRIVÉ - 22.06.2012

Herroepelijke en voorwaardelijke schenkingen doen?

Vroeger gold ‘eens gegeven blijft gegeven’. Sinds het nieuwe erfrecht, waarbij de regels voor schenkingen werden aangepast, geldt dit niet meer. U kunt nu bepalen dat u een eenmaal gedane schenking eventueel mag herroepen. Ook mag u aan een schenking gerust voorwaarden verbinden.

Hoe regelt u dat?

Bij de schenking kunt u natuurlijk overeenkomen onder welke voorwaarden u het geschonken bedrag heeft geschonken. Ook kunt u zich bij de schenking het recht voorbehouden om de schenking te herroepen. U heeft een ruime vrijheid. U zou een gegeven schenking kunnen herroepen als uw kind zich niet aan de gestelde voorwaarden wil houden, maar u kunt ook bepalen dat u de schenking gewoon te allen tijde kunt herroepen. Herroepen zou u kunnen doen op het moment dat u zelf financieel krap komt te zitten, maar bijvoorbeeld ook wanneer, in uw ogen, uw kind met de verkeerde partner komt aanzetten of weigert om huwelijksvoorwaarden op te laten maken. Of zo’n ruime bevoegdheid om te herroepen altijd verstandig is, valt te betwijfelen. U bent echter de schenker en u stelt de voorwaarden! Wel is het bewijsrechtelijk natuurlijk van groot belang om dit allemaal goed schriftelijk vast te leggen.

Hoe herroepen? De herroeping van de schenking zelf gebeurt dan door een gerichte verklaring van de schenker aan de begiftigde. Heeft u een schenking op papier gedaan en de bevoegdheid om te herroepen voorbehouden, kan deze herroeping ook rechtsgeldig plaatsvinden bij testament zonder mededeling aan de begiftigde. U bewaart dan ‘de verrassing’ helemaal tot het laatst en pas na uw overlijden wordt de schenking herroepen.

De voordelen van terugdraaien

Terugdraaien. Bij een herroepelijke schenking kunt u nu de schenking juridisch terugdraaien bij onvoorziene omstandigheden of als er dingen met het geschonken vermogen gebeuren die u niet bevallen.

Fiscaal. Fiscaal wordt de zaak ook weer teruggedraaid omdat u de eventueel betaalde schenkbelasting na de herroeping gewoon weer terugkrijgt. Vóór 1 januari 2010 werd de herroepelijke schenking ook creatief gebruikt in de estate planning om belasting te besparen. De fiscus vond bepaalde mogelijkheden te creatief en dus is in die gevallen bij de herziening van de Successiewet met ingang van 1 januari 2010 een beperking van de teruggaaf van schenkbelasting ingevoerd.

Goed (laten) vastleggen

Duidelijkheid. Als u gebruikmaakt van de herroepelijke schenking is het verstandig om precies vast te leggen wanneer en in welke gevallen de schenking kan worden herroepen. Dit schept duidelijkheid en het voorkomt onenigheid en scheve gezichten. Tenzij u natuurlijk zelf de volledige vrijheid wilt hebben om een gedane schenking altijd te kunnen herroepen en u juist daarom gekozen heeft voor een herroepelijke schenking.

Voor u maar ook voor degene die de schenking aanneemt, is het erg belangrijk dat het vaststaat dat het om een herroepelijke schenking of een schenking onder voorwaarden gaat. Ook als u na herroeping de betaalde schenkbelasting terug wilt ontvangen, is het belangrijk dat u aan kunt tonen bij de fiscus dat het ging om een herroepelijke schenking. Dus is het goed om dit alles goed schriftelijk vast te laten leggen, bijv. in een notarisakte.