IN DE KIJKER - 30.11.2011

Over griffierechten en kosten van rechtsbijstand

Griffierechten en kosten rechtsbijstand. Als u naar de rechter gaat, kost dat geld. We beperken ons in dit artikel tot het bestuursrecht. Daaronder vallen onder andere geschillen over omgevingsvergunningen en bestemmingsplannen. Onderscheid is te maken in de volgende kosten:

• griffierechten;
• kosten van rechtsbijstand.

Griffierechten

Griffierecht is het bedrag dat betaald moet worden bij de start van de procedure bij de bestuursrechter. Betaalt u het bedrag te laat of helemaal niet, dan wordt de zaak niet inhoudelijk behandeld. Als u de zaak wint, krijgt u de griffierechten terug.

Geplande verhoging. De afgelopen tijd is er veel discussie geweest over de kabinetsplannen om de rechtspraak ‘kostendekkend’ te maken. Dit betekent een forse verhoging van de griffierechten.

Voorbeeld. Een eenvoudig geschil over een vergunning kost een particulier nu € 152,- aan griffierechten. In de oorspronkelijke plannen zou dit € 500,- gaan worden, in de recente plannen wordt over € 400,- gesproken.

Wanneer? De verhoging wordt naar verwachting per 1 juli 2012 ingevoerd.

Kosten rechtsbijstand

In het bestuursrecht heeft u niet per se een advocaat nodig. U kunt ook zelf procederen of een ‘gewone’ juridisch adviseur inschakelen. Als u een advocaat of adviseur inschakelt, kunt u om een kostenvergoeding vragen.

Besluit proceskosten bestuursrecht. In het ‘Besluit proceskosten bestuursrecht’ en de Algemene wet bestuursrecht staan de regels over kostenvergoeding. De volgende kosten komen onder andere, onder voorwaarden, voor vergoeding in aanmerking:

• kosten van door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand;
• kosten van een getuige, deskundige of tolk die door een partij of een belanghebbende is meegebracht of opgeroepen.

Aan de hand van het Besluit bepaalt de rechter de hoogte van de vergoeding. Dit is mede afhankelijk van de zwaarte van de zaak.

Beroepsmatig verleende rechtsbijstand. Het begrip ‘door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand’ roept regelmatig vragen op. Als een advocaat namens iemand procedeert, is het duidelijk. Maar wat als een bouwkundig adviseur de procedure namens zijn klant doet?

Wat zegt de rechter? In een recente procedure sprak de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State zich hierover uit (LJN: BT8579). De Raad van State vond dat een adviseur die bouwprocedures begeleidde, voldeed aan het begrip ‘beroepsmatig verleende rechtsbijstand’. De Raad van State formuleerde het als volgt:

“Het beroepsmatig verlenen van rechtsbijstand vormde een vast onderdeel van een duurzame, op het vergaren van inkomen gerichte taakuitoefening van de adviseur omdat hij bouwprocedures begeleidt waarvan het voeren van juridische procedures, inclusief het optreden ter zitting, onderdeel uitmaakt. De verleende rechtsbijstand kwam daarom voor vergoeding in aanmerking.”

Tip. Deze uitspraak toont aan dat het in het bestuursrecht goed mogelijk is om geen advocaat maar een (juridisch) adviseur in te huren.