OMZETBELASTING - 26.05.2011

Kostenmaatschappen bestaan niet!

Kosten verdelen. Als louter wordt afgesproken om de kosten te verdelen, is er in feite geen sprake van een maatschap. Hoe dan ook, in de praktijk wordt het wel een ‘kostenmaatschap’ genoemd.

Let op. Hier is wel een aantal btw-risico’s aan verbonden. Als de samenwerkende partijen de btw niet of slechts gedeeltelijk kunnen aftrekken (bijv. in de medische sector), kan de btw-heffing tot een groot financieel nadeel leiden.

Kostenmaatschappen en de btw

Btw-ondernemer? Voor de btw is het van belang of de kostenmaatschap als ondernemer kan worden aangemerkt. Een btw-ondernemer is eenieder die zelfstandig economische activiteiten verricht. ‘Eenieder’ kan zijn een enkele (rechts)persoon of een samenwerking tussen meerdere (rechts)personen. Een samenwerkingsverband kan voor de btw worden aangemerkt als een zelfstandig btw-ondernemer. Van belang is dat het samenwerkingsverband als zodanig naar buiten toe optreedt, bijvoorbeeld onder één naam.

Geen btw-ondernemer? Een kostenmaatschap treedt wel als zodanig naar buiten op, onder andere richting personeel (als werkgever) of leveranciers (als afnemer). Wat echter ontbreekt, is het tegen vergoeding verrichten van prestaties. Kort gezegd: de kostenmaatschap heeft geen omzet. De kostenmaatschap is daarom over het algemeen geen ondernemer voor de btw.

Standpunten Belastingdienst

De Belastingdienst kan het standpunt innemen dat de kostenmaatschap wel degelijk tegen vergoeding presteert aan derden, namelijk het uitlenen van personeel of het doorbelasten van kosten aan de maatschapsleden. De Belastingdienst stelt dan dat de bedragen die de maten aan de kostenmaatschap betalen, vergoedingen voor verrichte diensten zijn. Over deze diensten is veelal 19% btw verschuldigd.

Ook zijn gevallen bekend waarin de Belastingdienst stelt dat de kostenmaatschap transparant is en dat de maten daarom onderling aan elkaar prestaties verrichten. Ook over die prestaties is doorgaans 19% btw verschuldigd.

Let op. Als de samenwerkende partijen de btw niet of slechts gedeeltelijk kunnen aftrekken, kan deze btw-heffing tot een groot financieel nadeel leiden. Hoe kan dit worden voorkomen?

Kosten voor gemene rekening

De kostenmaatschap kan in veel gevallen worden vervangen door een overeenkomst ‘kosten voor gemene rekening’. Er moet dan een schriftelijke overeenkomst worden opgesteld die aan een aantal voorwaarden voldoet.

Belangrijkste voorwaarde. De belangrijkste voorwaarde is dat de gezamenlijk kosten volgens een voorafovereengekomen verdeelsleutel worden verdeeld en dat iedere partij ook volgens die verdeelsleutel het risico draagt (bijvoorbeeld bij ziekte van een personeelslid).

Vooroverleg. In de praktijk worden de overeenkomsten kosten voor gemene rekening meestal voorgelegd aan de Belastingdienst.

Let op. Een overeenkomst van kosten voor gemene rekening heeft geen terugwerkende kracht. Bovendien voldoen bestaande kostenmaatschappen vaak niet aan de voorwaarden. Voor het verleden blijft dus het risico bestaan dat de Belastingdienst een naheffingsaanslag btw oplegt.