EUROPESE LANDBOUWREGELS - 09.12.2010

Het gemeenschappelijk landbouwbeleid na 2013

Doelstellingen. De doelstellingen van het toekomstige GLB zijn ten opzichte van de Health Check nauwelijks gewijzigd en blijven bestaan uit rendabele voedselproductie, duurzaam beheer en het voorkomen van leegloop van het platteland.

Opbouw van de inkomenssteun

Het nieuwe systeem moet vanaf 2014 worden ingevoerd. Op hoofdlijnen is het voorstel als volgt.

Basistoeslag. Deze basispremie per hectare/toeslagrecht gaat de huidige toeslagrechten vervangen. Een belangrijk verschil is dat deze basispremie voor alle landbouwers in een bepaald gebied even hoog zal zijn. In Nederland geldt op dit moment het zogenaamde ‘historische model’. Dit betekent dat de waarde van een toeslagrecht bepaald is aan de hand van wat in het verleden aan referentie is opgebouwd. In de toekomst speelt deze historische referentie geen rol meer en zal voor iedereen in een bepaalde regio hetzelfde bedrag per toeslagrecht gaan gelden. Dit wordt ook wel het ‘regionale model’ genoemd.

Hoe hoog? Het is nog onbekend hoe hoog deze basistoeslag wordt. Dit komt onder meer doordat er in Europa nog stevig wordt gediscussieerd over het totale Europese budget en de verdeling daarvan over de verschillende lidstaten.

Verdeelsleutel. Daarnaast is er nog niets bekend over de manier waarop het beschikbare budget binnen Nederland zal worden verdeeld. Het lijkt niet waarschijnlijk dat alle hectares cultuurgrond in Nederland voor deze toeslag in aanmerking zullen gaan komen. Ook heeft de EC gesteld dat alleen actieve landbouwers voor deze basispremie in aanmerking kunnen komen. Ook om deze reden is er nog geen goede inschatting van het bedrag per hectare of per toeslagrecht te geven.

Wel staat in het voorstel van de EC dat de rechten overdraagbaar moeten zijn.

Gebieden met een natuurlijke handicap. Voor bedrijven in een gebied met een natuurlijke handicap zal er een toeslag op de basispremie komen. In Nederland kan dat bijvoorbeeld spelen in de diepe veenweidegebieden en het Zuid-Limburgse heuvellandschap.

Beloning

Ook andere bedrijven kunnen een extra toeslag verdienen, als zij vrijwillig bepaalde milieuvriendelijke of natuurvriendelijke maatregelen op hun bedrijf nemen. De EC noemt als voorbeeld het in stand houden van blijvend grasland en ecologische braaklegging. Hierbij worden ook de regels betreffende het beheer van de Natura 2000-gebieden genoemd. Ook maatregelen in het kader van dierenwelzijn zouden hieronder kunnen vallen.

U kunt gratis het schema van het toekomstige systeem downloaden van onze Download Zone http://landbouw.indicator.nl (LB 13.06.06).

Gevolgen. Voor bepaalde bedrijven in Nederland heeft de invoering van dit nieuwe systeem grote financiële consequenties. Bijv. bedrijven met een hoge bedrijfstoeslag per hectare zoals vleeskalverbedrijven, aardappelzetmeelbedrijven en intensieve melkveehouderijbedrijven. Omdat de gevolgen zo groot kunnen zijn, lijkt het ook waarschijnlijk dat er een vrij lange overgangstermijn zal komen tussen het huidige en het nieuwe systeem.

Het nieuwe systeem kent overigens niet alleen verliezers. Bedrijven die nu vrij weinig bedrijfstoeslag ontvangen en straks in staat zullen zijn om extra toeslagen te ‘verdienen’, kunnen wel eens de winnaars van dit nieuwe systeem zijn.