RICHTLIJNEN EN PROTOCOLLEN - 26.03.2010

Over richtlijnen en tijdgebrek

Druk, druk, druk

Onderzoek. Uit een recente publicatie van onderzoekers van het Nivel en van IQ healthcare blijkt dat richtlijnen die meer tijd kosten, minder goed worden nageleefd dan richtlijnen waarvan de naleving minder tijdrovend is. (Zie: http://www.nivel.nl - “nieuwsarchief” - bericht van 6 januari 2010 met de daar genoemde links.) Wellicht voor u geen verrassende uitkomst.

Belang van richtlijnen. Een juiste naleving van een richtlijn is van belang. Wijkt u van een richtlijn af, dan behoort u dat goed te motiveren en ook te documenteren.

Richtlijnen worden immers gezien als een onderdeel van uw professionele standaard en zijn als zodanig onderdeel van uw zogenaamde ‘goede hulpverlenerschap’.

Dit is een juridische norm waaraan een rechter toetst wanneer hij de vraag moet beantwoorden of u in een bepaald geval goed gehandeld heeft.

Praktijkgeval

Klacht. In een recente uitspraak van het Regio­naal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te Eindhoven (08198a, 7 januari 2010) gaven klagers aan dat hun vader ten onrechte tot en met de dag van zijn operatie (een colonresectie) 2 maal daags 0,6 ml Fraxiparine toegediend heeft gekregen.

Verweer. De arts verweerde zich met het argument dat hij in het kader van de medicatie een afweging moest maken.

Een afweging tussen enerzijds het risico op trombose of een longembolie bij vermindering of staking van antistollingsmedicatie en anderzijds het risico op een bloeding bij continuering daarvan.

Aangezien het eerste risico beduidend ernstiger werd ingeschat dan het tweede, werd gekozen voor continuering van de antistolling door middel van Fraxiparine in verhoogde dosering. Het nabloedingsrisico wordt bij colonresecties vrij laag ingeschat en is gemakkelijker te behandelen dan een diep veneuze trombose of een longembolie, aldus de arts.

Richtlijn. De arts stelde gehandeld te hebben conform “de Richtlijn Veneuze Trombo-embolie en Secundaire Preventie Arteriële Trombose”.

Kort en krachtig. Het Regionaal Tuchtcollege Eindhoven is heel kort, helder en duidelijk in zijn oordeel. In de genoemde richtlijn is te lezen dat de voorgeschreven dosering in het geval van de vader van klagers geëigend was en daarmee was de door de arts gemaakte keuze niet onjuist. De klachten worden afgewezen.

De volledige tekst van de beslissing kunt u downloaden van: http://medicus.indicator.nl (MD 03.02.02).

Conclusie

Respect voor de richtlijn. Wees voorzichtig wanneer u van oordeel bent, al dan niet vanwege de tijd die het naleven van een richtlijn kost, dat afwijking van een richtlijn in bepaalde gevallen geëigend is.

Een richtlijn wordt gezien als een onderdeel van de professionele standaard van uw beroepsgroep die toegepast moet worden wanneer uw patiënt en zijn of haar klachten vallen binnen datgene waar de betreffende richtlijn over handelt. Het naleven van een richtlijn spreekt voor zich. Wijkt u af, dan moet u zorgen dat u dat gedocumenteerd heeft en dat u kunt beargumenteren waarom u afweek.