ADVISEUR - 11.12.2009

Wanneer is uw adviseur medepleger?

Wat is nieuw ingevoerd? Op 1 juli 2009 is nieuwe wetgeving (de zogenaamde ‘4e tranche in de Algemene wet bestuursrecht’, afgekort als Awb) van kracht geworden. Deze wetgeving maakt het overheidsinstanties makkelijker om adviseurs een sanctie op te leggen, als zij bewust meewerken aan wetsovertredingen. Ook de leidinggevende van de adviseur en zijn organisatie kunnen dan tevens een boete krijgen. In het slechtste geval krijgt men dus driemaal de boete die u als landbouwer zou krijgen bij een overtreding van de wet.

Het verschil met voorheen

Bestuurlijke boete. U vraagt zich misschien af: konden adviseurs voorheen dan ‘maar wat aan rommelen’. Nee, dat is zeker niet het geval. Door deze wetswijziging is het nu alleen mogelijk, dat overheidsinstanties zelf een medepleger/adviseur kunnen bestraffen (‘sanctioneren’) met een bestuurlijke boete. Tot op heden was sanctionering alleen mogelijk als justitie werd ingeschakeld.

Drempel lager voor straf? Het is dus niet zo, dat er nu sneller overtredingen gemaakt zullen worden, maar de drempel voor sanctionering wordt lager, doordat de betreffende instantie nu niet meer naar de strafrechter hoeft te gaan, maar het nu rechtstreeks zelf kan afhandelen. Overigens blijft de weg via het strafrecht (via de officier van justitie) wel bestaan.

Welke boete-regelgeving?

Er is een groot aantal wetten, waarin de bevoegdheid tot het opleggen van bestuurlijke boetes is opgenomen. Voor de agrarische sector is uit deze lijst in ieder geval de volgende wetgeving van belang:

• Meststoffenwet;
• Wet milieubeheer;
• Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden;
• Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte zelfstandigen (IOAZ).

Wanneer is dit nu aan de orde?

Overheden zullen nu sneller bestraffend kunnen optreden indien een adviseur als medepleger wordt aangemerkt. Van medeplegen is sprake bij bewuste samenwerking en een gezamenlijke uitvoering van een overtreding.

Opzet in het spel? Er moet opzet in het spel zijn. Een medepleger is hierdoor wezenlijk anders dan medeplichtige. Een medepleger is (mede) initiatiefnemer tot de activiteit, terwijl een medeplichtige alleen behulpzaam is bij de uitvoering ervan en geen initiatief neemt.

Niet alleen fiscale wetten. In de publiciteit rond deze wetswijziging is vaak de relatie gelegd met de fiscale adviespraktijk. Maar voor de advieswereld in het algemeen heeft deze aanpassing gevolgen.

Wat speelt fiscaal bekeken? Via het invoeren van de 4e tranche van de Awb kan de Belastingdienst niet alleen een boete opleggen aan een belastingplichtige die het verweten kan worden dat hij een foutieve belastingaaangifte doet of een onjuiste voorstelling van zaken geeft, ook de medepleger loopt nu een risico op belastingboete. Uw fiscaal adviseur kan aangemerkt worden als medepleger.

Belangrijk is dat ‘medeplegen’ een strafrechtelijke lading heeft en dat hiervoor nodig is dat er ‘onder een hoedje wordt gespeeld’. Dus als er een bewuste samenwerking en gezamenlijke uitvoering is, dan wil de fiscus een boete kunnen opleggen.