SUCCESSIERECHTEN - 11.12.2009

Bedrijfsopvolging bij overlijden; zonder erfbelasting?

Speciale vrijstellingen. Als uw onderneming na uw overlijden wordt voortgezet door uw erfgenamen, gelden er speciale vrijstellingen voor de te betalen erfbelasting (successierechten).

Deze vrijstellingen worden nog ruimer onder de nieuwe Successiewet; de vermoedelijke ingangsdatum is 1 januari 2010.

Successierechten of erfbelasting? Als er vermogen - ook ondernemingsvermogen - vererft van ouders naar de kinderen, is er belasting over de erfenis verschuldigd. Deze belasting wordt erfbelasting genoemd. De erfbelasting kan in dit geval behoorlijk oplopen; hoogste tarief nu 27% en straks 20%! Hoe kan betaling van deze erfbelasting zoveel mogelijk worden beperkt?

Hoe kan het belastingvrij?

Vrijstelling. De bedrijfsopvolgers die een beroep doen op de vrijstelling, moeten de onderneming minimaal vijf jaar rechtstreeks voortzetten. Hiervan is alleen sprake wanneer de bedrijfsopvolgers de onderneming voor eigen rekening en risico als ondernemer gaan voortzetten. Besluiten zij in die periode van vijf jaar om het bedrijf te verkopen of de ondernemingsactiviteiten te staken, dan wordt alsnog erfbelasting nageheven.

Voor welke ondernemingen? De vrijstelling geldt niet alleen voor een onderneming die onder de inkomstenbelasting valt, zoals een eenmanszaak, vennootschap onder firma, maatschap of commanditaire vennootschap.

Er kan bijvoorbeeld ook een beroep op de vrijstelling worden gedaan als de onderneming wordt uitgeoefend in de vorm van een BV, waarvan u directeur-grootaandeelhouder bent. Ook geldt de vrijstelling voor vermogen dat u ter beschikking heeft gesteld aan uw onderneming.

Echte onderneming. Het moet wel gaan om een echte onderneming en niet om alleen maar beleggingen. Als u zich bijvoorbeeld ‘alleen maar’ bezig houdt met verhuur van onroerend goed, kan helaas geen beroep worden gedaan op de vrijstelling; wel als er sprake is van projectontwikkeling.

Hoe hoog is de vrijstelling?

Voor hoeveel % vrijgesteld? Als aan alle voorwaarden wordt voldaan, is de verkrijging van de onderneming voor de volle 100% vrijgesteld van erfbelasting als het totale ondernemingsvermogen niet meer is dan € 1.000.000,-. Is de onderneming meer waard dan € 1.000.000,-, dan is van dit meerdere 83% vrijgesteld van erfbelasting.

Na toepassing van de vrijstelling hoeft er dus nog ‘maar’ over een klein gedeelte van het ondernemingsvermogen erfbelasting te worden betaald. Hiervoor kan nog gedurende tien jaar betalingsuitstel worden verkregen. Wel is hierover dan rente verschuldigd aan de Belastingdienst.

Bezitseis van één jaar. Om een beroep te kunnen doen op de vrijstelling, moet u de onderneming die vererft naar de bedrijfsopvolgers al minimaal één jaar voor uw overlijden op uw naam hebben gehad. Anders zou het te gemakkelijk zijn om een opzet te bedenken waarbij in het zicht van overlijden een onderneming gekocht wordt, die dan na overlijden onbelast vererft naar de erfgenamen.

Wees goed voorbereid! Omdat een overlijden vaak totaal onverwacht komt, is het goed om te laten controleren of uw testament wel genoeg mogelijkheden biedt om het ondernemingsvermogen ook echt bij de bedrijfsopvolgers terecht te laten komen, zodat zij later volop gebruik kunnen maken van de vrijstelling.