OVERDRACHTSBELASTING - 29.05.2008

Overdrachtsbelasting bij nieuw erfpachtrecht

Wat was het geval? Op 23 november 2006 werd een drietal erfpachtcontracten die op 1 november 2006 waren afgelopen, met dertig jaar verlengd. De erfpachters hadden daarvoor € 9.330,- overdrachtsbelasting betaald. Vervolgens probeerden zij die via een bezwaarschrift terug te krijgen, omdat zij vonden dat er sprake was van een voortdurende erfpacht en de betreffende erfpachtaanpassing dus onbelast was.

Standpunt inspecteur

Gewoon belast. De inspecteur vond de verlenging van de erfpachttermijn een belaste verkrijging van het erfpacht en wees het bezwaar af.

Standpunt rechter

Wettelijke regeling. In de Wet op belastingen van rechtsverkeer, waarin de overdrachtsbelasting is geregeld, staat dat een wijziging van een erfpachtrecht wordt gezien als de afstand van dat erfpachtrecht tegen verkrijging van een nieuw erfpachtrecht.

Verderop in deze wet staat dat als afstand wordt gedaan van een erfpachtrecht tegen de verkrijging van een nieuw erfpachtrecht, de belasting wordt berekend over het verschil in waarde tussen de beide erfpachtrechten.

Uitzondering. De erfpachters hadden echter een beroep gedaan op een uitzondering op deze wettelijke hoofdregel: ‘als uitsluitend de schuldplichtigheid wordt gewijzigd, dan wordt het hiervoor behandelde verschil op nul gesteld’ en wordt er dus geen overdrachtsbelasting geheven.

Vernieuwd. De rechter verwierp het beroep van de erfpachters op deze uitzondering. Het oorspronkelijke erfpachtrecht liep af op 1 november 2006 en werd op 23 november 2006 verlengd voor weer een periode van 30 jaar. Hieruit blijkt volgens de rechter duidelijk dat er een nieuw erfpachtrecht is en er dus geen voortzetting van het oude recht is.

Ook een brief uit 1994 waarin werd aangegeven dat het erfpachtrecht met nog eens 30 jaar zou worden verlengd, deed geen voortzetting van het oude recht ontstaan.

Afspraken ongewijzigd. De erfpachters gaven zich echter niet zomaar gewonnen en brachten in verweer dat er alleen maar sprake was van een verhoging van de erfpachtcanon en dat de overige afspraken ongewijzigd werden voortgezet. Dit maakte echter ook geen indruk op de rechter. Feit blijft dat er een nieuw erfpachtrecht is gevestigd en er dus overdrachtsbelasting verschuldigd is.

Ons commentaar

Wijziging erfpacht. Alleen bij wijziging van de hoogte van de canon binnen een bestaand contract, wordt het verschil tussen de oude waarde van het erfpachtrecht en de nieuwe waarde van het erfpachtrecht voor de heffing van overdrachtsbelasting op nihil gesteld. Als er nog verdere wijzigingen zijn, dan geldt de uitzondering volgens deze uitspraak van de rechter niet.

Bij voortdurende erfpachtcontracten zal er vaak een tussentijdse aanpassing van de erfpachtcanon plaatsvinden, die dus niet belast wordt met overdrachtsbelasting. U krijgt ook geen nieuw recht; behalve de hogere erfpachtcanon verandert er ‘juridisch bekeken’ niets.

U kunt de besproken uitspraak downloaden van http://belastingen.indicator.nl (BT 13.09.07).