Fiscale eenheid, per direct!

Wanneer speelt dat? Ondernemers die, zoals dat in fiscalistentaal heet, ‘financieel, economisch en or­­g­a­nisatorisch verbonden zijn’, kunnen voor de om­­zet­belasting (BTW) worden aangemerkt als een fis­cale eenheid. Dat werkt bijvoorbeeld ook tussen u als directeur-grootaandeelhouder (dga) en B.V.’s.

Hoe werkt dat? Er hoeft bij zo’n fiscale eenheid voor de hele club van ondernemingen maar één BTW-aangifte ingediend te worden. Een stuk ad­mi­nistratief ge­mak dus. Het grote voordeel van een fiscale eenheid is dat de onderdelen van de fis­ca­le eenheid on­der­ling geen met BTW belaste pres­taties ver­richten. Let op. Een belangrijk na­deel is de hoof­delijke aan­sprakelijkheid. Dus dat ie­dere on­­der­nemer (zo­wel de B.V. als uzelf als dga) aansprakelijk gesteld kan worden voor onbetaald ge­bleven om­zetbelas­ting­schulden (bijv. bij een faillissement) van alle on­derdelen van de fiscale eenheid.

Per wanneer gaat dat dan in?

Wat is nu nieuw? Tot voor deze uitspraak van de hoogte belastingrechter gold dat de fiscale eenheid fiscaal pas inging per de eerste dag van de maand volgend op die waarin de inspecteur schriftelijk (via een beschikking) had laten weten dat hij ak­koord ging met de fiscale eenheid. De Hoge Raad heeft onlangs in een arrest (van 22 april 2005, nr. 38659) geoordeeld dat die ingangsdatum voor fiscale eenheid terug kan gaan per het moment dat voldaan is aan de voorwaarden voor zo’n fiscale eenheid. De Hoge Raad besliste namelijk dat het tijdstip waarop de belastingplichtigen verzoeken als één ondernemer te worden aangemerkt, niet van belang is voor de bepaling van het in­gangs­tijdstip van de fiscale eenheid. Hetzelfde geldt voor het tijdstip waarop door de inspecteur op een zodanig verzoek wordt beslist. U kunt zich er dus op beroepen dat u als één belastingplichtige voor de BTW (= fiscale eenheid) kunt worden aangemerkt van­af het tijdstip waarop er sprake is van in financieel, organisatorisch en economisch op­zicht nauw met elkaar verbonden zijn.

Welke voorwaarden spelen?

De voorwaarden (waar u allemaal aan moet voldoen) om als fiscale eenheid aangemerkt te kunnen worden, zijn: 1. iedere B.V. en/of uzelf als dga die deel wil uitmaken van de fiscale eenheid, moet voor de BTW aangemerkt worden als on­der­ne­mer. Dat speelt voor de BTW al di­rect op het moment dat u zelf­standig een bedrijf of be­roep uitoefent. 2. Deze on­dernemers moeten in Ne­der­land gevestigd zijn. 3. Er moet sprake zijn van ‘economische verwevenheid’, dit wil zeggen dat de tot de fiscale eenheid be­ho­rende ondernemers hetzelfde eco­nomische doel nastreven dan wel dat de activi­teiten van de ene ondernemer in hoofdzaak ten be­hoe­ve van de andere ondernemer worden uit­ge­oe­fend. 4. Er moet spra­ke zijn van ‘organi­sa­to­rische ver­we­ven­heid’, dit wil zeg­gen dat de onder­ne­min­gen onder een gezamen­lij­ke, althans als eenheid func­­tio­neren­de leiding moe­­­­ten staan. 5. Er moet spra­ke zijn van ‘fi­nanciële ver­wevenheid’, dus dat de meerderheid van de zeg­gen­schap in dezelfde handen is.

Let op. De inspecteur kan ook eigenmachtig - als aan alle bovengenoemde voorwaarden is voldaan - stel­len dat er sprake is van een fiscale eenheid en dan speelt er dus persoonlijke aansprakelijkheid.

Geen naheffing plus boete. In de praktijk wordt nogal eens gehandeld als ware er sprake van een fiscale eenheid zonder dat er een beschikking door de Belastingdienst is afgegeven. Het arrest voorkomt in dat geval dus dat de Belastingdienst BTW met boete kan gaan naheffen. Beroep u hier dus op als dat speelt.