SOCIALE PREMIES - 21.04.2005

Verplicht verzekerd na aandelenoverdracht

Eigen baas?

Het woord ‘werknemersverzekering’ zegt het al: u moet de juridische status van ‘werknemer’ hebben om onder de verzekering te vallen. Een directeur-grootaandeelhouder (DGA) die in dienst is bij zijn ei­gen B.V., is werknemer van die B.V. Maar wel een bijzondere werknemer natuurlijk. Als u de B.V. weg­­denkt, is de DGA eigenlijk eigen baas. Het Uwv vindt dat ook en kijkt door de B.V. heen.

De vraag die het Uwv zich stelt, is of de DGA met enige vorm van gezagsuitoefening geconfronteerd kan wor­­den. Ofwel: kan hij door de B.V. ontslagen wor­den? Zo ja, dan zal hij meestal verplicht verzekerd zijn.

Wat was het geval? Laatst speelde een rechtszaak hierover bij de hoogste rechter op dit gebied de Centrale Raad van Beroep (nr. 03/1242).

A en B hadden tot 23 januari 1998 ieder 50% van de aandelen van B.V. X. Door de verkoop van 20% van de aandelen hadden ze vanaf die da­tum ieder nog een belang van 40%. Het Uwv vond dat tussen B.V. X en A en B, vanaf 23 januari 1998 een privaatrechtelijke dienstbetrekking bestond. B.V. X was het hier niet mee eens.

Wat heeft de rechter beslist? De Centrale Raad van Beroep (CRvB) besliste dat voor het bestaan van een gezagsverhouding van belang is of en in hoeverre een directeur kan worden geschorst en ont­slagen door de algemene vergadering van aandeelhouders. Volgens de CRvB was dat in deze zaak het geval. Verder was er ook geen sprake van bij­zondere omstandigheden, zodat A en B met eni­ge vorm van gezagsuitoefening konden worden ge­con­­fronteerd. De rechter besliste dus dat ten aanzien van A en B sprake was van een privaatrechtelijke dienstbetrekking.

Wat heeft dit te betekenen? In dit geval kon de DGA met 40% van de aandelen door de andere aan­deelhouders (die immers 60% hadden) worden ontslagen. Let op. Zoiets kan grote financiële ge­vol­gen hebben, vooral als dit feit pas na een paar jaar wordt vastgesteld. Dan worden door het Uwv als­nog premies werknemersverzekeringen nage­he­ven (eventueel met een boete), terwijl het in veel gevallen niet mo­ge­lijk is om de reeds betaalde premies voor een par­ticuliere arbeidsongeschiktheidsverzekering te­rug te krijgen. Dubbele lasten dus!

Evenveel aandelen? In deze rechtszaak werd be­slist dat er geen bij­z­on­dere omstandigheden waren. Het is namelijk onder omstandigheden mo­gelijk dat er toch geen dienstbetrekking is tussen de B.V. en de DGA. Zo’n bijzondere omstandigheid kan bijvoorbeeld zijn dat alle aandeelhouders even­veel aan­­delen hebben. Als ieder eenderde van de aandelen heeft, kan één van hen wel tegen zijn zin ontslagen worden, maar die situatie is volgens het Uwv vaak niet anders dan bij een firma of maatschap tus­sen drie vennoten. De situaties van drie gelijk­ge­rech­­­tigde vennoten en drie gelijk­ge­rechtigde aan- d­eel­­houders lijken zo zeer op el­kaar, dat de aan­deel­houders dan ook niet verplicht verzekerd zijn. Dat biedt dus moge­lijkheden!

Let op. De aandeelhouders uit deze zaak hadden een stemovereenkomst gesloten op basis waarvan zij elkaar niet konden ont­slaan. Maar dat mocht niet baten. Het is dus op­­passen geblazen.

Wat werkt wel?

Als u in de statuten laat zetten dat u ook na aandelenoverdracht niet tegen uw zin ontslagen kunt worden, loopt u minder risico dat u verplicht onder de werknemersverzekeringen valt en dus premies daarvoor moet betalen.