Een werknemer aandeelhouder maken, waar moet u op letten?

Kleine aandeelhouder. Doorgaans zal aan een werknemer slechts een paar procent of soms 10 tot 15% van de aandelen aangeboden worden. Als uw een werknemer dat aanbod aanneemt, ontstaat er:

• recht op dat percentage van het dividend;
• recht op dat percentage van de verkoopopbrengst van de aandelen in de BV;
• een stem in de aandeelhoudersvergadering die meeweegt voor dat percentage. Let op.  Deze stem zal doorgaans weinig gewicht en meestal geen effect hebben, maar let wel op dat kleine belangen bij een beslissing die berust op een meerderheid van stemmen doorslaggevend kunnen zijn.

Soorten aandelen

Het kan ook zijn dat de rechten die aan de aandelen kleven, beperkt zijn of zelfs geheel uitgesloten zijn. Er zijn verschillende soorten aandelen. De meest voorkomende zijn:

• gewone aandelen: deze kennen geen beperkingen ten opzichte van de andere aandeelhouders;
• stemrechtloze aandelen: uw werknemer is welkom bij de aandeelhoudersvergadering, maar heeft geen stem;
• letteraandelen: series van aandelen die gemarkeerd zijn met een letter. Aan de verschillende series letteraandelen worden verschillende rechten toegekend. Daardoor kunnen zeer specifieke rechten toegekend of ontnomen worden die het stemrecht kunnen beperken;
• certificaten van aandelen: deze zijn qua werking vergelijkbaar met stemrechtloze aandelen.

Wat levert het uw werknemer op?

Dividend en koerswinst aandelen. Wilt u ervoor zorgen dat de aandelen voor uw werknemer ook daadwerkelijk voordeel bieden, maak dan, naast het verwerven van de aandelen, ook afspraken over dividend en een eventueel toekomstig verkoopscenario (exit). Dit legt u vast in een participatie- of aandeelhoudersovereenkomst.

De verkrijging van de aandelen

Niet zonder tegenprestatie. Aandelen die waarde hebben (omdat de onderliggende BV waarde heeft), kunt u niet zonder tegenprestatie toekennen. Als uw werknemer niets of te weinig betaalt voor aandelen die waarde hebben, dan ligt een aanslag loonheffing in het verschiet omdat u loon in natura heeft verstrekt. Datzelfde geldt voor de tegenprestatie arbeid. Het komt niet zelden voor dat er afgezien wordt van (een deel van het) salaris om de verkrijging van de aandelen te bekostigen.

Aandachtspunten. Houd altijd twee zaken in gedachten:

• aandelen verwerven, betekent kopen en dat doet uw werknemer met netto eigen geld. Brutoloon inleveren werkt dus niet, nettoloon inleveren wel;
• zorg dat er een onderbouwing (accountant, valuator) is van de waarde van de aandelen en laat deze toetsen.

Fiscale behandeling van de aandelen

Soortaandelen. Beslissend voor de fiscale behandeling van de aandelen ligt bij het percentage van de aandelen dat uw werknemer houdt in de BV en welke soort aandelen dat zijn. Soortaandelen zijn aandelen die, in afwijking van gewone aandelen, andere rechten kennen. Letteraandelen en stemrechtloze aandelen zijn doorgaans per definitie soortaandelen. Als er soortaandelen zijn, dan wordt er gekeken naar het percentage van de soortaandelen dat de werknemer heeft. Zijn er geen soortaandelen, dan wordt er gekeken naar het percentage van alle aandelen.

Aandelen privébezit

Minder dan 5% van de (soort)aandelen. De aandelen vallen voor hun waarde in box 3. Dit betekent dat er jaarlijks een waardering gemaakt moet worden en dat (boven de vrijstelling) ruim 2,1% van de waarde aan netto-inkomstenbelasting betaald moet worden. Voordeel onder het huidige fiscale systeem is dat dividend op de aandelen onbelast is en dat de winst bij verkoop van de aandelen eveneens onbelast is. Deze systematiek loopt in elk geval nog tot en met 2027.

Minstens 5% van de (soort)aandelen. De aandelen vallen in box 2 van de aangifte inkomstenbelasting in plaats van in box 3. Keerzijde is wel dat dividend en verkoopwinst belast zijn met effectief 24,5% (tot € 67.000 per jaar) of 31% daarboven. Let op.  Als uw werknemer de aandelen in box 2 houdt, dan bent u als werkgever gebonden aan de gebruikelijkloonregeling voor deze medewerker. Kijk of dat wel wenselijk is, gezien de gevolgen voor zijn minimumsalaris.

Aandelen in een eigen holding-BV

Minder dan 5% van de (soort)aandelen. De aandelen in uw BV kan de werknemer ook onderbrengen in een eigen holding-BV. Let op.  Bij minder dan 5% betekent dat echter wel dat dividend en winst op de aandelen belast worden met vennootschapsbelasting (tot € 200.000 19%). Gaat het geld daarna nog naar privé, dan volgt er aanvullend heffing in box 2 zoals hiervoor beschreven.

Minstens 5% van de (soort)aandelen. Houdt de holding-BV van uw werknemer minstens 5% van de aandelen, dan geldt de deelnemingsvrijstelling. Deze zorgt ervoor dat dividend en verkoopwinst op de aandelen onbelast in de holding-BV komen. Box 2 komt pas aan de orde als de werknemer naar privé geld uitkeert vanuit zijn holding-BV.

De keuze holding-BV of privé?

Als algemene regel kunt u aannemen dat:

• belangen van minder dan 5% het beste privé gehouden kunnen worden; en
• belangen vanaf 8% het beste via een eigen holding-BV gehouden kunnen worden. Er is namelijk een stukje fiscaal niemandsland. Ruwweg is dat het gebied tussen 4,9 en 8% van de aandelen.

Tussen de 5 en 8%. Als tussen 5 en 8% van de aandelen aangeboden wordt, dan is het het overwegen waard om te kiezen voor een kleiner belang van 4,9% in box 3 privé. De eigen holding-BV kent zelf namelijk ook kosten en het extra dividend dat de BV krijgt uit deze 0,1 tot 3% meer aandelen, weegt doorgaans niet tegen die kosten en de belastingheffing in box 2 op.

Let op met soortaandelen

De vorenstaande grens van 5% is kritiek, dat mag duidelijk zijn. Maar pas extra goed op met soortaandelen.

Voorbeeld.Een BV kent 100 letteraandelen A en 100 letteraandelen B. U biedt aan uw werknemer 6 aandelen B aan. Op het totaal van de aandelen is dat 3% (6 op 200) en zou u wellicht denken dat het belang daardoor in box 3 van uw werknemer valt. Maar het gaat hier om 6% van het soortaandeel letteraandeel B. Dat is beslissend en met 6% van het soortaandeel valt dit belang in de BV ineens in box 2 voor uw werknemer.

Stichting Administratiekantoor (STAK)

Stemrecht in stichting. Bij een STAK worden de stemrechten overgedragen aan een stichting. Deze stichting heeft als enig doel het stemrecht uitoefenen op de aandelen van de BV. Veelal zullen de grootaandeelhouders plaatsnemen in het bestuur van de stichting en werknemers dus niet. Zodoende controleert u via de STAK de aandeelhoudersvergadering.

Certificaten van aandelen. Uw werknemer krijgt certificaten van aandelen die recht geven op dividend en verkoopwinst. Het is dus vergelijkbaar met een stemrechtloos aandeel. Een stemrechtloos aandeel is echter een soortaandeel en dus komt box 2 weer om de hoek als de werknemer 5% of meer van de stemrechtloze aandelen heeft. Door het certificeren van de aandelen ontstaat er geen soortaandeel. Zolang een werknemer minder dan 5% van de certificaten van aandelen houdt, blijft hij buiten box 2 en blijft u als werkgever dus weg van de gebruikelijkloonregeling.