Vorderingen kinderen: nalatenschapsschuld langstlevende

Wettelijke verdeling

Als Trees overlijdt, laat ze haar echtgenoot Jan en vier kinderen achter. Ieder van hen heeft recht op een gelijk (1/5) deel van de nalatenschap. Door de wettelijke verdeling wordt de gehele nalatenschap aan Jan toegedeeld. Hij verkrijgt alle goederen onder de verplichting om ook alle schulden voor zijn rekening te nemen (art. 4:13 lid 2 BW) . De kinderen verkrijgen ieder een vordering op hun vader Jan. Deze vordering is gelijk aan de waarde van hun wettelijk erfdeel (art. 4:13 lid 3 BW) .

Niet opeisbaar. De vorderingen van de kinderen (de kindsdelen) zijn niet meteen opeisbaar. Dat is slechts het geval als Jan in staat van faillissement wordt verklaard of als ten aanzien van hem een regeling op basis van de Wet schuldsanering natuurlijke personen van toepassing wordt verklaard. Ook zijn de vorderingen opeisbaar als Jan overlijdt (art. 4:13 lid 3 BW) . Tip.  De opeisbaarheidsgronden kunnen bij testament worden uitgebreid, denk bijv. aan de verpleeghuisclausule.

Rente. De vorderingen van de kinderen worden jaarlijks vermeerderd met een rentepercentage gelijk aan de wettelijke rente, voor zover dat percentage hoger is dan zes (art. 4:13 lid 4 BW) . Door berekening van de rente wordt de schuld van de langstlevende echtgenoot aan de kinderen verhoogd. De rente is in dezelfde gevallen als de vorderingen opeisbaar. Tip.  Bij testament kan er een andere rente worden vastgesteld. Ook kan er worden bepaald dat de rente jaarlijks door de langstlevende echtgenoot wordt vastgesteld.

Verrekenen met nalatenschap. Als Jan overlijdt, moeten de kinderen erfbelasting betalen over hun (1/4) erfdeel. Maar uit het vermogen van de nalatenschap moeten eerst de schulden worden voldaan die de langstlevende ouder had aan de kinderen. Omdat dit aflossing is van een schuld, hoeven de kinderen daarover geen erfbelasting te betalen.

Voorbeeld.Het vermogen van Jan bedraagt € 300.000. Ten tijde van zijn overlijden bedragen de totale vorderingen van de kinderen (kindsdelen plus rente) € 200.000. De waarde van de nalatenschap bedraagt dan € 100.000. Ieder kind verkrijgt € 25.000. Rekening houdend met een vrijgesteld bedrag van € 21.282 (in 2021) betaalt ieder kind € 371 erfbelasting (10% over het verschil tussen € 25.000 en € 21.282).

Aanslag erfbelasting bewaren

Het is daarom van groot belang om duidelijk vast te stellen hoe groot de vorderingen van de kinderen zijn na overlijden van de eerste echtgenoot. Is er aangifte voor de erfbelasting gedaan, dan blijken de vorderingen van de kinderen daaruit. Het is zaak om de aangiftepapieren en de aanslag erfbelasting zorgvuldig te bewaren.

Schriftelijk vastleggen. Hoeft er geen aangifte erfbelasting te worden gedaan, omdat het vermogen van de eerst overleden echtgenoot (ouder) te gering is, dan kan de grootte van de vorderingen tussen de langstlevende echtgenoot en de kinderen in onderling overleg worden vastgesteld. Daarvoor kan een notaris worden ingeschakeld die de vorderingen schriftelijk vastlegt. Dat dient als bewijs voor de fiscus nadat de langstlevende ouder is overleden!