Fiscale communicatie, fout herstellen vanwege dwaling?

Wat speelde hierover bij de rechtbank? In een rechtszaak die speelde bij Rechtbank Gelderland (ECLI:NL:RBGEL:2018:199) ging het om een man die de woning van zijn oudtante kocht. Vanwege de familieband wilde de vrouw hem wel een financieel voordeel bieden. Dus verkocht ze de woning niet tegen de marktwaarde van € 325.000 aan hem, maar werd de kooprijs € 225.000.

In gesprek met de fiscaal adviseur

Lenen en kwijtschelden. De fiscaal adviseur van de man geeft aan dat het belastingtechnisch interessant is om het verschil in koopprijs (de ton) eerst van de oudtante te lenen en vervolgens in 2017 te laten kwijtschelden. Dit omdat het op het moment van de koop (2015) niet mogelijk was om belastingvrij een ton te schenken voor de aankoop van een eigen woning. Via de route van eerst lenen en later pas kwijtschelden, kan er schenkbelasting over dit voordeel worden voorkomen.

Schenkbelasting en gang naar de notaris. De man is geïnteresseerd in deze fiscale route en bespreekt dit dus met zijn oudtante. Uitgangspunt daarbij is dat voor hen het te besparen bedrag aan schenkbelasting € 12.000 is. De oudtante vindt tweemaal naar de notaris gaan niet fijn en besluit niet mee te werken aan deze opzet. Gelet op het te besparen bedrag aan schenkbelasting dat men in gedachte heeft en de haast die zij heeft om een en ander definitief te regelen, gaat de man akkoord en accepteert de beslissing van zijn oudtante.

Aangifte schenkbelasting. De woning wordt overgedragen en van het financiële voordeel doet de man aangifte schenkbelasting. Enkele weken later ontvangt hij hiervoor een aanslag schenkbelasting. Dan blijkt tot zijn grote schrik dat deze aanslag schenkbelasting fors hoger is dan de verwachting was. Het komt erop neer dat hij i.p.v € 12.000, maar liefst bijna € 30.000 aan schenkbelasting moet voldoen aan de Belastingdienst. Dit komt doordat zijn oudtante voor de tarieven van de schenkbelasting niet tot zijn ‘directe’ familie behoort. Dus wordt het schenkbelastingtarief daarmee geen 10 maar 30%.

Dwaling als uiterste redmiddel

Oplossing? Als oplossing wordt besloten de eerdere schenking op grond van dwaling te rectificeren (herstellen). De notaris maakt hiervoor een geldleningscontract op en in 2017 wordt dit bedrag belastingvrij kwijtgescholden.

Belastingdienst is niet akkoord. De Belastingdienst is het daarmee echter niet eens. Hij vindt dat de reeds opgelegde aanslag schenkbelasting gewoon gehandhaafd moet worden.

Wat heeft de rechter beslist? De rechter oordeelt in het voordeel van de man. De rechtbank beslist dat als de betrokkenen geweten hadden dat de verschuldigde schenkbelasting zo hoog was, zij waarschijnlijk anders hadden beslist. Hun uitgangspunt was onjuist (dwaling) waardoor de schenking is vernietigd. Daardoor dient ook de aanslag schenkbelasting te vervallen.

Wat als er zoiets speelt? Als er fiscaal een verkeerde beslissing is genomen als gevolg van echte dwaling, dan biedt herstel dus soms een oplossing. Ook de fiscus zal dit herstel moeten volgen. U kunt natuurlijk niet een fiscale beslissing die achteraf niet zo handig uitpakt herstellen.