PERSONEEL - 31.08.2007

De rechter tilt er zwaar aan

Een werknemer tilde met drie collega’s een oven van 200 kg. Enige tijd later kreeg hij ernstige rugklachten (hernia, rugoperaties, volledige arbeidsongeschiktheid) en stelde hij de werkgever aansprakelijk. De Hoge Raad (LJN:AZ6717) oordeelde uiteindelijk dat de werkgever zijn zorgplicht had geschonden door geen mechanische hulpmiddelen of persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking te stellen. Dat had gemoeten, zelfs nu het ging om een eenmalige, niet tot de gebruikelijke werkzaamheden behorende, inspanning.

Zijn er wettelijke normen?

Er zijn geen wettelijke normen. Wel is er in bepaalde sectoren in cao’s een grens gesteld aan wat een werknemer maximaal mag tillen. Zo is in de bouw maximaal 25 kg toegestaan en in de kinderopvang is het maximum 23 kg. Ondanks dat er dus geen algemene wettelijke tilnorm is, heeft de Hoge Raad zijn oordeel in deze zaak voornamelijk gebaseerd op artikel 5.2 van het Arbobesluit, waarin verwezen wordt naar de NIOSH-formule. De NIOSH-formule gaat uit van een maximaal handmatig tilgewicht van 23 kg.

Wat is de NIOSH-formule?

De NIOSH-formule is een uit de VS afkomstige en ook in Nederland gebruikte rekenmethode. Deze formule wordt gebruikt om te kunnen beoordelen of bepaalde tilsituaties risico’s met zich meebrengen voor de veiligheid en gezondheid van werknemers. De NIOSH-formule houdt met erg veel omstandigheden rekening en is daardoor erg ingewikkeld. Onbruikbaar voor de praktijk van alledag.

Tip. Indien u twijfelt over de tilbelasting van uw medewerkers, hanteer dan altijd een maximaal tilgewicht van 23 kg.

Dus is er toch een tilnorm?

De huidige uitspraak van de Hoge Raad heeft ertoe geleid dat u als werkgever aansprakelijk kunt zijn voor letsel als u uw medewerker meer dan 23 kg laat tillen.

Let op. Helaas bent u er niet met alleen maar de regel dat in uw bedrijf de tillasten onder de 23 kg moeten liggen. Vooral als er langdurig of zeer regelmatig getild moet worden, zult u een lager maximaal gewicht moeten vaststellen.

Wat kunt u doen?

Het is natuurlijk ondoenlijk om voor elk te tillen stuk, hulpmiddelen in te schakelen of de weegschaal erbij te halen. Gaat het echter om zwaardere stukken, is het toch raadzaam zo veel mogelijk andere oplossingen te zoeken.

Sinds 1 januari 2003 is de beleidsregel (in het kader van de Arbowet) “Tillen” van kracht. Zie http://www.minszw.nl (geef als zoekterm “tillen”). Helaas bevat het veel theoretische en vage uiteenzettingen. Maar er worden ook een aantal praktische tips gegeven. De belangrijkste zijn:

• Laat te zwaar beladen kratten, vlonders en pallets door meerdere personen tillen (met een maximaal gewicht van 23 kg per persoon).

• Geef aan wat er in kratten of kisten zit.

• Zet de meest gebruikte kratten of kisten bovenop.

• Zorg bij vul- en uitpakwerk voor een werkplank aan rolcontainer of kar.

• Laat zo min mogelijk boven schouderhoogte tillen.

• Plaats zware waren niet op vloerniveau.

• Zorg dat werknemers stevige schoenen met stroeve zolen dragen.