LOON - 30.08.2024

Wanneer is er sprake van negatief loon?

Uitspraak rechtbank

Tot 2007 gold er in de Wet op de Loonbelasting 1964 een zogenoemde ‘stamrechtvrijstelling’. Dit betekende, in het kort, dat een beëindigingsvergoeding onder voorwaarden zonder inhouding van loonheffingen kon worden overgemaakt aan een verzekeraar, die het bedrag vervolgens in termijnen uitkeerde onder inhouding van loonheffingen. In de zaak voor Rechtbank Gelderland (ecli:nl:rbgel:2024:3526) had de werknemer een dergelijke uitkering in 2007 in zijn stamrecht-BV (de verzekeraar) laten storten. Hij had de uitkering, zoals in 2015 bleek, onterecht ontvangen en hij moest deze terugstorten naar zijn voormalige werkgever. In zijn aangifte inkomstenbelasting had hij de terugbetaling aangemerkt als negatief loon. De rechtbank oordeelde dat dit onjuist was. Op de beëindigingsvergoeding waren destijds, onder toepassing van de stamrechtvrijstelling, geen loonheffingen ingehouden en afgedragen. Loon kan alleen als negatief loon worden aangemerkt, wanneer het gaat om een terugbetaling van eerder ontvangen positief loon dat in de belastingheffing is betrokken.

Negatief loon

Het begrip negatief loon is grotendeels in de jurisprudentie vormgegeven. Hieruit blijkt (globaal) dat er van negatief loon sprake is wanneer de werknemer een nadeel lijdt, dat voldoende causaliteit met de dienstbetrekking heeft, waarmee de werkgever bekend is. Een terugbetaling van eerder ontvangen loon aan de werkgever door de werknemer kwalificeert over het algemeen als negatief loon (brief staatsecretaris van financiën van 29 april 2009, dgb2009/2113u) . Dit is niet het geval wanneer een werknemer ten onrechte een loonbetaling ontvangt, bijv. door een vergissing van zijn werkgever. In dat geval behoort de betaling niet tot het loon wanneer de werknemer binnen redelijke tijd blijk heeft gegeven het bedrag niet te willen behouden (ecli:nl:hr:1988:zc3958) . De terugbetaling leidt daardoor niet tot negatief loon. Onder de hiernavolgende voorwaarden (stcrt. 2023, 15772) is er ook geen sprake van loon en daardoor geen sprake van negatief loon bij terugbetaling.

• Belastingplichtige heeft de looninkomsten niet te kwader trouw verkregen.
• Belastingplichtige toont de inspecteur aan dat de looninkomsten volledig zijn terugbetaald.
• Belastingplichtige past ter zake van de terugbetaling van de looninkomsten geen enkele aftrek op het loon of inkomen toe. Als de aftrek al is toegepast, verklaart belastingplichtige zich akkoord met het terugnemen van de aftrek.

Verder is in een besluit (stcrt. 2014, 36871) bekendgemaakt dat een in het kader van de werkkostenregeling gericht vrijgestelde vergoeding, verstrekking of terbeschikkingstelling geen negatief loon is bij teruggave daarvan. Voor de terugbetaling van andere vergoedingen, verstrekkingen en terbeschikkingstellingen die de werkgever aanwees als eindheffingsbestanddeel, geldt dat deze op het moment van teruggave daarvan de vrije ruimte van de werkgever vergroten.

Verwerking van negatief loon

Bij negatief loon in hetzelfde jaar waarin het is uitbetaald, vraagt de werkgever het nettobedrag terug dat te veel is betaald. Dit kan worden verwerkt:

• via de loon-over-systematiek (Handboek loonheffingen paragraaf 9.2.1);
• via de loon-in-systematiek (Handboek loonheffingen paragraaf 9.2).

Bij negatief loon na afloop van het jaar van betaling vraagt de werkgever het brutobedrag terug dat te veel is betaald. Dit kan als volgt worden verwerkt:

• de werkgever verrekent over een of meer loontijdvakken het negatieve loon volledig met het positieve loon, niet lager dan nihil. De loonheffingen worden berekend over het saldo;
• de werkgever verrekent het negatieve loon niet of niet helemaal met positief loon. Het bedrag dat de werkgever niet verrekent, kan de werknemer als negatief loon aftrekken in zijn aangifte inkomstenbelasting.

bz-advies

Ga bij een (terug)betaling door een werknemer eerst na of er sprake is van negatief loon.