BEROEPSGEHEIM - 19.08.2024

Beroepsgeheim doorbreken bij zwaarwegend belang

Beroep op verschoningsrecht

Een huisarts krijgt de vraag om in een civiele zaak te getuigen in een geschil rondom een erfenis. De familie wil weten of haar patiënt (de erflater) bij bepaalde rechtshandelingen nog wel in staat was om zelf over haar financiële aangelegenheden te beslissen. De huisarts vond dat zij niet kon oordelen of en in hoeverre haar patiënt hiertoe in staat was en gaf aan zich te beroepen op haar verschoningsrecht. De huisarts meende dat zij om deze reden ook niet verplicht was te verschijnen voor de rechter.

Verschoningsrecht niet absoluut. Hof ‘s-Hertogenbosch (ECLI:NL:GHSHE:2024:917) bevestigt dat op grond van artikel 7:457 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek en artikel 88 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg de huisarts kort gezegd een geheimhoudingsplicht heeft. Desondanks is het hof van mening dat de opvatting van de huisarts niet klopt en zij wel degelijk op de zitting diende te verschijnen. Het hof benadrukte hierbij dat het verschoningsrecht niet absoluut is. Een beroep op het verschoningsrecht kan worden gepasseerd vanwege een zwaarwegend belang.

Beperkt tot ... Voorts is het verschoningsrecht beperkt tot inlichtingen over de patiënt, inlichtingen uit patiëntendossiers of tot datgene waarvan de getuige het vertrouwelijk karakter heeft moeten begrijpen. Niet alle feitelijkheden vallen onder deze geheimhoudingsplicht en het is mogelijk dat een getuige een verklaring kan afleggen over relevante feiten waarvan zij in redelijkheid het vertrouwelijk karakter niet hoefde te begrijpen.

Ter zitting beoordelen. Hoe deze afweging in deze zaak uitpakt, zal vraag voor vraag beantwoord moeten worden, wat slechts kan na verschijning van de getuige ter zitting. Daarom besliste het hof dat het door de huisarts gemaakte bezwaar er niet toe kan leiden dat van haar verschijning ter zitting, waartoe zij na oproep verplicht is, kan worden afgezien.

Wat kan dit voor u betekenen?

Deze uitspraak heeft potentieel verstrekkende gevolgen voor zorgverleners en hun houding ten aanzien van het verstrekken van patiëntinformatie in juridische procedures. Deze uitspraak toont nog eens aan dat het verschoningsrecht niet in beton gegoten is. Er kan sprake zijn van een zwaarwegend belang om het verschoningsrecht te doorbreken.

Lastig parket. Dit kan de zorgverlener in een lastig parket brengen. Hij doet er dan ook goed aan om tijdig een advocaat te raadplegen. Mede omdat doorbreking van het beroepsgeheim strafrechtelijk, tuchtrechtelijk en civielrechtelijke gevolgen kan hebben.

Zorgvuldige afweging. Deze beslissing zorgt ervoor dat rechtbanken in de toekomst zorgvuldiger moeten afwegen tussen het recht op privacy van patiënten en de noodzaak van waarheidsvinding in een zaak. Let op.  Dit kan leiden tot meer complexe juridische vraagstukken rondom de toepassing van het verschoningsrecht in verschillende soorten zaken. Voor de medische professional zelf is het bijv. wel heel lastig om te beslissen wanneer het belang van de (overleden) patiënt moet wijken voor het belang van de erfgenamen.