LOON - 26.01.2024

Is een overwerkbonus voor deeltijders toegestaan?

Stel, een medewerker heeft een deeltijdcontract (32 uur) en vervangt tijdelijk een zieke collega en werkt dan wekelijks vier uur over. Omdat u deze bereidwilligheid extra wilt belonen, ontvangt de werknemer over de extra gewerkte uren zowel het uurloon als een extra bedrag (bonus). Mag dat?

Overwerkbonus

Bij het betalen van een overwerkbonus heeft u te maken met Europese en Nederlandse wet- en regelgeving. Denk aan de Europese richtlijn gelijke beloning mannelijke en vrouwelijke werknemers, de Europese richtlijn inzake deeltijdarbeid, het wettelijk veranderde verbod op het onderscheid naar arbeidsduur en een uitspraak van het Europees Hof van Justitie (de Helmig-doctrine). Deze doctrine komt uit een uitspraak van 1994 en bepaalt dat er geen sprake is van ongelijke behandeling als de deeltijdwerknemer pas een overwerktoeslag betaald krijgt als hij met de extra gewerkte uren de voor voltijders geldende normale arbeidsduur overschrijft.

Voorbeeld.Stel dat in het bedrijf van ons voorbeeld de arbeidsduur 36 uur is en de deeltijdwerknemer werkt wekelijks acht uur over, dan maakt de werknemer voor de extra gewerkte uren aanspraak op een overwerktoeslag. Immers, voor het binnen een bepaalde periode werken van eenzelfde aantal gewerkte uren moet de beloning voor voltijd- en deeltijdwerknemers hetzelfde zijn. Dat het voor de ene werknemer gaat om normaal gewerkte uren en voor de andere om extra uren, is niet relevant. De voltijder die wekelijks vier uur overwerkt, ontvangt dezelfde toeslag.

Voor meer informatie over overwerk, ga naar https://www.tipsenadvies.nl , Download Zone, jaargang 30, nr. 1.

Wat zegt de minister hier nu over?

De minister wijst in de Kamerbrief op het verbod om onderscheid te maken in de beloning op grond van een verschil in arbeidsduur. Dat is alleen anders als er voor het onderscheid een objectieve rechtvaardiging aanwezig is.

Eisen rechtvaardiging onderscheid. Daarvan is volgens de rechtspraak sprake als er aan de volgende eisen is voldaan:

1. er is sprake van een legitiem doel dat zwaarwegend is en beantwoordt aan een werkelijke behoefte van de werkgever;
2. het middel is geschikt en passend;
3. het middel is noodzakelijk om het doel te bereiken en er is geen redelijk alternatief voorhanden;
4. het middel staat in een evenredige verhouding tot het doel en de belangen.

Wat betekent dit voor u?

Het betalen van een extra bonus aan een deeltijdmedewerker die extra uren werkt, levert een potentiële discriminatie op van de voltijdmedewerker als het totaalaantal uren dat de deeltijdmedewerker werkt niet uitgaat boven de normale arbeidsduur van de voltijdmedewerker. Dat is alleen anders als u een reden kunt geven waarom u onderscheid maakt tussen de beloning van een deeltijd- en een voltijdmedewerker. Als u deze reden niet kunt geven of deze wordt door de rechter te licht bevonden, dan is het onderscheid verboden. Wanneer dat het geval is, is niet duidelijk. De huidige arbeidsmarktkrapte is waarschijnlijk geen voldoende rechtvaardiging. Tip.  Zorg dat u een (goede) reden heeft (zie voornoemde eisen) voor het onderscheid tussen de beloning van een deeltijd- en een voltijdmedewerker.