MELDING ONGEBRUIKELIJKE TRANSACTIES - 22.12.2023

Aangepast meldformulier melding ongebruikelijke transactie

Meldingsportaal

Ook heeft FIU-Nederland recentelijk het meldingsportaal zo aangepast dat meldingen zonder omschrijving van de ongebruikelijke transactie of een zeer summiere omschrijving, worden geweigerd. Vanaf 1 november is deze wijziging in werking getreden. Overigens verplichtte de Wwft de melder al om de omstandigheden die maken dat een transactie als ongebruikelijk kwalificeert te beschrijven, zodat er geen sprake is van een nieuwe verplichting. Volgens FIU-Nederland werden er in de praktijk in een klein aantal gevallen meldingen gedaan die geen omschrijving bevatten of een zeer summiere beschrijving. Bij een dergelijke melding stelde de melder zich bloot aan de mogelijkheid dat de meldingsplicht niet geacht werd te zijn nagekomen. Dit kan gesanctioneerd worden. Met de wijziging zou deze praktijk tot het verleden moeten behoren.

Begrip meldingsplicht

De wijziging benadrukt dat de meldingsplicht en begrip daarvan onverminderd van belang blijft. Zeer recentelijk nog heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven uitspraak gedaan in een zaak waarin er ten onrechte door een trustkantoor geen melding ongebruikelijke transactie werd gedaan (ecli:nl:cbb:2023:596) . Zeer kort samengevat melden compliancemedewerkers van de instelling intern dat het in de relatie met cliënt schort aan diverse zaken, zoals transparantie omtrent de ultimate beneficial owner en dat er sprake is van een hoog risico op witwassen bij een wederpartij in een transactie. Desalniettemin besluit de betrokken bestuurder van de instelling de cliëntrelatie slechts tijdelijk ‘on hold’ te zetten om deze nadien tegen een hogere vergoeding voort te zetten.Het lijkt erop dat de betrokkenen onvoldoende inzicht hadden in de betekenis van het begrip ongebruikelijke transactie en de meldplicht. Het gevolg is dat op basis van dit feitencomplex zowel de instelling als de betrokken bestuurder een boete krijgen voor schenden van de meldingsplicht (instelling) en het daaraan leiding geven (bestuurder). Vanwege hun onderscheiden rollen is er geen sprake van een dubbele bestraffing of vervolging.

Inval Rusland

De verwachting is dat er met de brede sancties tegen Rusland in verband met de inval in Oekraïne meer ongebruikelijke transacties zullen plaatsvinden en gemeld moeten worden. Ook omdat de sancties niet alleen zien op militaire of dual-use-goederen maar ook op civiele techniek.

Handhaving

Dat er gehandhaafd wordt door de betrokken toezichthouders, blijkt uit de gestage stroom van rechterlijke uitspraken over boetes opgelegd aan meldingsplichtigen door de relevante toezichthouder (bijv. BFT of DNB). Handhaving vindt niet alleen plaats ten aanzien van het nakomen van de meldingsplicht van een ongebruikelijke transactie, maar ook op de andere verplichtingen onder de Wwft, zoals het cliëntonderzoek en het monitoren van de cliënt. In september heeft het BFT bovendien aangekondigd dat het gaat onderzoeken of de opleidingsverplichting uit de Wwft wordt nageleefd.

Nieuwe regelgeving Tegelijkertijd zitten de Europese en nationale regelgevers ook niet stil. Thans is een wetsvoorstel ‘Wet plan van aanpak witwassen’ in behandeling dat een verbod bepaalt op contante betalingen van € 3.000 of meer. Het wetsvoorstel bepaalt ook dat Wwft-instellingen bij hoogrisicocliënten een navraagplicht hebben bij andere instellingen met vergelijkbare diensten teneinde het risico op witwassen vast te stellen. De aangezochte dienstverlener is dan verplicht informatie omtrent de door haar geïdentificeerde risico’s op witwassen te verstrekken aan de verzoeker.

bz-advies

Een goed begrip van de meldingsplicht blijft onverminderd van belang. Het feit dat accountants slechts verantwoordelijk zijn voor een relatief klein aantal meldingen per jaar, te weten in 2021 2.741 en in 2022 2.233, maakt dat op het totale aantal meldingen van 1.896.176 (cijfer 2022) niet anders.