Is uw stichting of vereniging btw-plichtig?

Specifieke btw-regels. Stichtingen en verenigingen krijgen te maken met specifieke btw-regels en de daarbij behorende valkuilen. Het is van belang de btw-positie van de vereniging of stichting in kaart te brengen en vast te stellen of er btw verschuldigd is, of er recht op btw-aftrek is en of eventuele ongewenste btw-druk voorkomen kan worden.

Ondernemer voor de btw?

Verenigingen en stichtingen kunnen voor de btw als ondernemer kwalificeren. Om vast te stellen of de vereniging of stichting als btw-ondernemer kwalificeert, is niet van doorslaggevend belang of de vereniging of stichting een winstoogmerk heeft of niet. Let op.  Ook een vereniging of stichting zonder winstoogmerk kan voor de btw als ondernemer kwalificeren en btw-belaste prestaties verrichten, waardoor er periodiek btw-aangifte moet worden gedaan.

Criteria. Een vereniging of stichting die met enige regelmaat prestaties tegen vergoeding verricht in het economisch verkeer, wordt als btw-ondernemer aangemerkt.

Voorbeelden.Denk bijv. aan de verkoop van T-shirts door een stichting zonder winstoogmerk waarbij de opbrengsten ten goede komen aan een goed doel of aan de verkoop van vogelhuisjes door de cliënten die bij een stichting werkzaam zijn met als doel de cliënten voor te bereiden op toetreding tot de arbeidsmarkt of als therapie.

Btw-vrijstellingen

Als een vereniging of stichting als btw-ondernemer kwalificeert en leveringen of diensten tegen vergoeding verricht, is de vereniging of stichting daarover btw verschuldigd. Maar het verrichten van leveringen en diensten leidt niet in alle gevallen tot de verschuldigdheid van btw. Een levering of dienst verricht door de vereniging of stichting is namelijk niet met btw belast als deze onder een btw-vrijstelling valt. In de btw-wetgeving is voor de volgende leveringen en diensten een btw-vrijstelling opgenomen:

• verhuur van onroerende zaken;
• de verpleging en verzorging van in een inrichting opgenomen personen en de daarmee nauw samenhangende handelingen, zoals het verstrekken van medicijnen en eten en drinken, voor zover hiermee geen winst wordt beoogd;
• diensten aan de jeugd door organisaties van het algemene jeugdwerk die door de overheid als zodanig zijn erkend;
• diensten die nauw samenhangen met de beoefening van sport, met uitzondering van het toegang verlenen tot wedstrijden en voor zover er geen winst wordt beoogd;
• leveringen diensten van sociale of culturele aard, verricht door organisaties zonder winstoogmerk (sociaal-culturele vrijstelling);
• medische diensten, thuiszorg en de aan cliënten verleende dagopvang door zorgboerderijen;
• diensten door lijkbezorgers;
• financiële diensten, zoals het verlenen van krediet;
• verzekeringsdiensten;
• leveringen en diensten door openbare radio- en televisieorganisaties zonder winstoogmerk;
• onderwijsdiensten en nauw daarmee samenhangende diensten voor zover daarmee geen winst wordt beoogd;
• het houden van voordrachten die erop zijn gericht om de wetenschap of algemene ontwikkeling te bevorderen;
• diensten door componisten, schrijvers en journalisten;
• de levering van menselijke organen, menselijk bloed en moedermelk;
• diensten en daarmee nauw samenhangende leveringen door werkgevers- en werknemersorganisaties en door organisaties van politieke, godsdienstige, vaderlandslievende, levensbeschouwelijke of liefdadige aard aan hun leden tegen een statutair vastgestelde contributie (belangenbehartigers);
• diensten verricht binnen een koepel van rechtspersonen die btw-vrijgesteld zijn of geen btw-ondernemer zijn, waarbij de diensten nodig zijn voor het verrichten van de niet met btw belaste activiteiten van de rechtspersonen;
• kinderopvangdiensten.

Recht op btw-aftrek beperkt. Het toepassen van een btw-vrijstelling leidt tot een beperking van het recht op btw-aftrek bij de vereniging of stichting.

Fondswervingsvrijstelling

Er bestaat ook een fondswervingsvrijstelling. Deze kan worden toegepast door instellingen die (een van) de volgende btw-vrijgestelde hoofdactiviteiten verrichten:

• de verpleging en verzorging van in een inrichting opgenomen personen;
• diensten op het gebied van jeugdwerk;
• diensten die nauw samenhangen met de beoefening van sport;
• levering en diensten van sociaal culturele aard;
• onderwijsdienst;
• diensten door belangenbehartigers.

Vrijstelling voor extra inkomsten. Als verenigingen en stichtingen op haar hoofdactiviteiten een van de zes hiervoor genoemde btw-vrijstellingen toe kunnen passen, dan mogen deze op de extra inkomsten die zij daarnaast verrichten, de fondswervingsvrijstelling toepassen.

Maximumbedragen. Op grond van de fondswervingsvrijstelling zijn leveringen tot een bedrag van € 68.067 vrijgesteld van btw en diensten tot een bedrag van € 22.689 per jaar. Voor diensten verricht door sportverenigingen en -stichtingen geldt een aparte drempel van € 50.000 per jaar. Let op.  Als de stichting of vereniging leveringen en diensten verricht die de drempelbedragen te boven gaan, is het gehele bedrag van de extra inkomsten met btw belast. Tip.  De maximumbedragen voor de levering van goederen en de levering van diensten staan los van elkaar, waardoor het voor kan komen dat een organisatie wel btw verschuldigd is over haar fondswervende diensten, maar niet over de fondswervende leveringen of andersom.

Bijzondere omstandigheden. Wordt het maximumbedrag eenmalig vanwege bijzondere omstandigheden overschreden, dan mag de fondswervingsvrijstelling toch worden toegepast. Wordt het jaar daarop de drempel weer overschreden, dan is er vanaf dat moment wel btw verschuldigd over de fondswervende activiteiten.

Recht op aftrek van voorbelasting?

Verenigingen en stichtingen die geen btw-belaste prestaties verrichten of slechts ten dele btw-belaste prestaties verrichten, hebben geen of een beperkt recht op btw-aftrek op inkopen.

Deels btw-belaste prestaties. Als er deels btw-belaste prestaties door de vereniging of stichting worden verricht, dan is de btw op inkopen die enkel worden gebruikt voor de btw-belaste prestaties geheel in aftrek te brengen. De btw op algemene kosten, zoals overheadkosten, mag in aftrek worden gebracht op basis van het pro rata van de onderneming. Het pro rata van de onderneming is de verhouding van de omzet van de btw-belaste prestaties ten opzichte van de omzet van de btw-belaste en btw-vrijgestelde omzet van de vereniging of stichting.

Ontvangen schenkingen

Geen tegenprestatie, geen btw. Het komt voor dat stichtingen en verenigingen schenkingen ontvangen van particulieren en bedrijven die hun steunen. Over een schenking is geen btw verschuldigd, op voorwaarde dat de vereniging of stichting in ruil voor de schenking geen tegenprestatie verricht.

Wel een tegenprestatie, factuur met btw. Als de stichting of vereniging wel een tegenprestatie in ruil voor de schenking verricht, is er sprake van een prestatie tegen vergoeding en zal de vereniging of stichting aan de schenker een factuur met btw uit moeten reiken voor de verrichtte tegenprestatie, waarbij de waarde van de schenking de prijs is die wordt betaald. Tip 1.  Het enkel vermelden van de naam van de schenker op bijv. de website zal niet snel als tegenprestatie kwalificeren. Tip 2.  Er is geen btw verschuldigd als er een btw-vrijstelling van toepassing is op de door de stichting of vereniging aan de schenker verrichte tegenprestatie.