GEZONDHEIDSRECHT - 15.06.2021

Mag u bij een klacht gebruikmaken van het patiëntendossier?

Gebruik in klachtzaken

Klachtenfunctionaris. In een klachtprocedure tegen de zorgverlener op grond van de Wet kwaliteit, klachten, en geschillen zorg (Wkkgz) maakt de klachtenfunctionaris die de klacht van de patiënt ontvangt, gebruik van de medische gegevens op grond van diens veronderstelde toestemming. In de praktijk vragen veel klachtenfunctionarissen expliciet toestemming aan de patiënt. Als de bemiddeling door de klachtenfunctionaris geen succes heeft, kan de patiënt de klacht aan een klachten- en/of geschilleninstantie voorleggen.

Klacht of geschil. In dat geval is expliciete toestemming van de patiënt nodig voor het gebruik van zijn gegevens, ook voor de gegevens die u als zorgverlener wilt gebruiken voor uw verweer. Als de patiënt daarvoor geen toestemming geeft, moet de klacht ongegrond worden verklaard. In de praktijk vragen de klachtencommissies en de geschilleninstanties de patiënt om toestemming.

Verweer in civiele zaken

Toestemming. Ook in civiele zaken moet een arts toestemming vragen aan de patiënt om medische gegevens te gebruiken voor zijn verweer. Als de patiënt deze toestemming weigert, kan de arts in bewijsnood komen. De gevolgen daarvan komen dan in principe op het conto van de patiënt.

Verweer in tuchtzaken

Als het niet anders kan. Als een patiënt een tuchtklacht indient tegen een zorgverlener, mag deze zorgverlener relevante medische gegevens van de patiënt gebruiken, voor zover dat nodig is voor zijn verdediging. Dat mag alleen als de zorgverlener zich niet op een andere manier kan verdedigen dan met deze medische gegevens en dat er voldaan wordt aan de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit. Zo mogen gegevens uit een andere periode of met betrekking tot een andere behandeling, die niet relevant zijn voor deze klacht en het verweer, niet gebruikt worden.

Gebruik van gegevens van anderen

Als relevant en met toestemming. Mogelijk zijn gegevens die betrekking hebben op een andere persoon dan de klager relevant voor het verweer. Deze andere persoon moet daarvoor dan toestemming geven. Doet deze dat niet of kan dit niet, bijv. omdat de patiënt inmiddels is overleden en de klacht is ingediend door een nabestaande, dan kan de zorgverlener terugvallen op een speciale voorziening in het tuchtrecht (art. 67 lid 3 Wet BIG) . De voorzitter van het tuchtcollege kan dan bepalen dat sommige processtukken niet door de klager mogen worden ingezien, maar alleen door diens gemachtigde (arts of advocaat of met bijzondere toestemming van de voorzitter).

En de advocaat?

Tuchtklacht. Een arts mag (zonder toestemming van de patiënt) voor zijn verweer relevante gegevens van deze patiënt aan zijn advocaat geven. Als stukken inmiddels zijn overgedragen aan een nieuwe zorgverlener, mag hij bij een tuchtklacht stukken uit het medisch dossier van de klager gebruiken voor zijn verweer. Dat het dossier en de bewaarplicht daarvan inmiddels zijn overgedragen aan de nieuwe arts, maakt dat niet anders. Relevante dossiergegevens kan hij dan opvragen bij deze nieuwe arts. Een van beide artsen moet de patiënt daarover informeren.

Dossier vernietigd. Heeft de zorgverlener het dossier op verzoek van de patiënt inmiddels vernietigd, dan kan de zorgverlener zich niet verweren en moet de klacht worden afgewezen.