Ziekenhuis aansprakelijk vanwege uitstel operatie?

David had voor een heupoperatie een afspraak gemaakt voor begin december 2018. Dat was een bewuste keuze vanwege de herstelperiode van vier weken. Vanwege ziekte van de anesthesist werd de operatie geannuleerd. David zegt hierdoor schade te hebben geleden. Wat vond de Geschillencommissie Ziekenhuizen, waar cliënten na de interne route in ziekenhuizen gevolgd te hebben hun klacht en/of claim kunnen neerleggen ( https://www.degeschillencommissie.nl ) hiervan?

Geschil

David stelde dat door het verzetten van de operatie hij materiële schade heeft geleden, zoals het opnemen van vier verplichte vrije dagen, het opnieuw verschuldigd zijn van het eigen risico, vervoerskosten en het inhuren van extra personeel voor zijn onderneming, vanwege een grote opdracht. Ook vraagt hij om een vergoeding van immateriële schade (‘gederfde levensvreugde’). David wil een schadevergoeding van € 5.000.

Verweer. Het ziekenhuis denkt daar anders over. Twee weken vooraf is telefonisch met de cliënt afgesproken dat de operatie zou plaatsvinden. Bij zo’n telefoongesprek wordt altijd vermeld dat de afspraak onder voorbehoud is van spoedgevallen en akkoord van de anesthesist. Dit staat ook in de brief van het ziekenhuis aan klager. Een dag voor de operatie is de datum geannuleerd, volgens het ziekenhuis vanwege overmacht (zieke anesthesisten plus grote drukte op de ok’s voor de kerstperiode). Een arts kan pas aansprakelijk worden gesteld als hij medisch onzorgvuldig heeft gehandeld. De operatie kon niet doorgaan door overmacht, dat is geen medisch onzorgvuldig handelen.

Geschillencommissie

Ook het niet nakomen van de afspraak dat op een bepaalde datum een operatie zal worden uitgevoerd, is een niet nakomen van de behandelingsovereenkomst. Bij een ziekenhuis van deze omvang mag verwacht worden dat het voor deze situaties (een zieke anesthesist) een oplossing heeft door het instellen van een vangnet van vervangende artsen. Daarom gaat het beroep op overmacht niet op.

Beslissing. Door krapte op de arbeidsmarkt is de invulling van personeel zeker niet gemakkelijk, maar het uitstellen van een operatie kan voor de cliënt ingrijpende (financiële) gevolgen hebben. Daarom heeft het ziekenhuis de plicht te proberen uitstel van de operatie op alle mogelijke manieren te voorkomen. Gezien de oorzaken van het uitstel concludeert de commissie dat het uitstellen van de operatiedatum is aan te merken als een aan het ziekenhuis toerekenbare tekortkoming en acht de klacht daarom deels gegrond. Het ziekenhuis moet een schadevergoeding betalen (Geschillencommissie Ziekenhuizen 28 mei 2019, nr. 123092) .

Schadevergoeding. Voor het opleggen van de schadevergoeding komt alleen de schade in aanmerking die in voldoende causaal verband staat tot de aan het ziekenhuis toerekenbare tekortkoming. Op grond van redelijkheid en billijkheid vindt de commissie dat het ziekenhuis binnen een maand € 150 per vakantiedag aan de cliënt moet vergoeden voor de vier opgenomen vakantiedagen.

Gevolgen corona?

Kan een dergelijk beroep op overmacht wellicht ook in deze coronaperiode slagen? Duidelijk is dat vrijwel niemand was voorbereid op een pandemie van deze omvang. Het lijkt daarom goed verdedigbaar dat er sprake is/was van een situatie die dermate onvoorzien en bijzonder was, dat ook van artsen en zorginstellingen niet gevergd kon worden dat zij hierop voorbereid waren. In dat geval is er sprake van overmacht en is er geen aansprakelijkheid.