Geen schenkingstraditie, geen toestemming van rechter!

Onder bewind gesteld

Omdat Gerda, de moeder van Trees en Mia, vanwege haar lichamelijke of geestelijke toestand niet meer in staat is om haar vermogensrechtelijke belangen zelf te behartigen, heeft de kantonrechter een bewind ingesteld over haar vermogen (art. 1:431 lid 1 BW) . Haar beide dochters zijn tot bewindvoerders benoemd (art. 1:435 lid 1 BW) . Ieder van hen kan alle werkzaamheden die tot het bewind behoren zelfstandig verrichten (art. 5:437 lid 2 BW) .

Woning verkocht. Als duidelijk is dat Gerda nooit meer zelfstandig thuis zal kunnen wonen, wordt er door Trees en Mia besloten om haar woning te verkopen. Daarvoor is toestemming verleend door de kantonrechter. Nadat het woonhuis bij de notaris is overgedragen, wordt er € 180.000 gestort op de bankrekening van Gerda. Dat is de koopprijs, verminderd met de hypotheek die nog moest worden afgelost. Het geld wordt beheerd door Trees en Mia.

Belasting en eigen bijdrage Wlz

Door het bedrag dat op de rekening van Gerda is gestort, komt ze ruim boven het vrijgestelde bedrag, zoals dat geldt voor box 2 van de inkomstenbelasting (in 2020: € 30.846). Voor haar verblijf in het verzorgingshuis betaalt ze daardoor ook een hogere eigen bijdrage, zoals die geldt op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz), dus willen Trees en Mia schenkingen doen zodat het vermogen van Gerda naar beneden wordt bijgesteld. Dat is fiscaal gunstig en dan hoeft Gerda een lagere eigen bijdrage te betalen.

Schenkingen. Het is de bedoeling dat aan Trees een Mia ieder € 5.515 wordt geschonken en aan de partner van Trees en de twee kleinkinderen van Gerda ieder € 2.208. Dat zijn de fiscaal vrijgestelde bedragen die in 2020 gelden voor de schenkbelasting. In totaal is het € 17.654. Voor het doen van de schenkingen moeten Trees en Mia een machtiging vragen aan de kantonrechter, want een schenking valt niet onder de gewone beheersdaden (art. 1:441 lid 2 sub a. BW) .

Machtiging geweigerd. Met de schenkingen aan Trees en Mia heeft het Hof Arnhem-Leeuwarden (ECLI:NL:GHARL:2020:6773) geen probleem. Via bankafschriften kunnen ze aantonen dat hun moeder al ruim tien jaar jaarlijkse schenkingen aan hen heeft gedaan. Anders ligt dat met de schenkingen aan de partner van Trees en de beide kleinkinderen. Zij hebben slechts een keer een schenking van Gerda gehad. Van een schenkingstraditie is dus geen sprake. De verklaring van Trees dat aan hen door haar moeder regelmatig enveloppen met inhoud zijn gegeven, kan het hof niet overtuigen. Er is niet aangetoond hoe vaak die enveloppen zijn gegeven en met welke inhoud. Voor deze schenkingen geeft de rechter geen machtiging.

FP-advies

Had (de adviseur van) Gerda bij de notaris op tijd een levenstestament opgesteld, dan had dat probleem niet gespeeld. In een levenstestament kan aan de gevolmachtigde(n) (Trees en Mia) volmacht worden gegeven om schenkingen te doen. Daarbij kan precies worden bepaald aan wie schenkingen mogen worden gedaan en met welk doel (om fiscale redenen en het verlagen van de eigen bijdrage). Een machtiging van de kantonrechter is dan niet nodig. Omdat Gerda thans niet meer over al haar verstandelijke vermogens beschikt, is het daarvoor nu echter te laat. Het is dus zaak om te adviseren dit tijdig te regelen.