PLEITBAAR STANDPUNT - 30.03.2020

Pleitbaar … wat is dat precies?

Provisies

Een vrouw is sinds 2008 distributeur voor een BV die parfums en cosmetica verkoopt volgens het multilevel marketingmodel (MLM). Dit is een gelaagd systeem van zelfstandige distributeurs. Hoe dat model werkt, is nu niet van belang. De vrouw behaalde in de jaren 2008 tot en met 2012 positieve resultaten met de aan- en verkoop van producten. Ook ontving zij provisies van de BV. Zij was echter van mening dat haar werkzaamheden geen bron van inkomen waren. De inspecteur vond van wel en legde daarom aanslagen inkomstenbelasting op. Het hof (ecli:nl:ghshe:2018:201) ging daarin mee. Ook de Hoge Raad onderschrijft dat oordeel.

Vergrijpboeten

Tot zover het materiële aspect. Interessanter is het formele aspect, want op een ander punt, namelijk de vergrijpboetes, laat de Hoge Raad de beslissing van het hof niet in stand (ecli:nl:hr:2020:270) . Aan de vrouw zijn bij het opleggen van de aanslagen vergrijpboetes opgelegd van 50%. De vrouw stelde dat de boetebeschikkingen dienen te worden vernietigd, omdat zij bij de toenmalige stand van de jurisprudentie een pleitbaar standpunt had ingenomen. Onder een pleitbaar standpunt wordt verstaan: een opvatting over de kwalificatie van de feiten of de toepassing van het recht op de feiten die in redelijkheid verdedigbaar is.

Opzet Daarvan was geen sprake, aldus het hof. De vrouw is blijven vasthouden aan haar standpunt, terwijl de inspecteur haar in een brief had uitgelegd waarom zij ongelijk had. Onder deze omstandigheden is het aan voorwaardelijk opzet van de vrouw te wijten dat door te lage aangiften er te weinig belasting is geheven. Daarom vond het hof de vergrijpboetes terecht. Voorwaardelijk opzet is bewust de aanmerkelijke kans aanvaarden dat het beboetbare feit zich voordoet. Dat is de ondergrens van opzet. Als de inspecteur de aanwezigheid van voorwaardelijk opzet heeft bewezen, kan hij een boete opleggen die hoort bij opzet.

Hoge Raad

De Hoge Raad ziet dat dus anders dan het hof. De uitspraak in hoger beroep maakt niet duidelijk of de vrouw op het moment dat zij aangifte deed, ten eerste wetenschap had van de aanmerkelijke kans dat daardoor te weinig belasting zou worden geheven en ten tweede of zij deze kans toen bewust heeft aanvaard. Alleen als aan deze voorwaarden is voldaan, is er sprake van voorwaardelijk opzet. Dat de vrouw zich realiseerde dat de inspecteur een andere mening had over de belastbaarheid van haar inkomsten, maakt nog niet dat zij welbewust de kans aanvaardde dat er te weinig belasting werd geheven. De inspecteur kon het immers ook mis hebben. De uitspraak van het hof kan niet in stand blijven. Een ander hof zal het geschil over de boetes opnieuw moeten beoordelen.

bz-advies

Een standpunt is pleitbaar als de wet en de jurisprudentie ruimte bieden voor een verschil in interpretatie. Als er duidelijk sprake is van strijd met de wet of met jurisprudentie, dan is het standpunt niet pleitbaar.

Pleitbaar

Een subtiel verschil. Het gaat om de vraag, wanneer een standpunt pleitbaar is. Als het duidelijk in strijd is met de wet of met jurisprudentie, dan natuurlijk niet. In dat geval kan er een boete volgen. Het ligt anders als een belastingplichtige van mening verschilt met de inspecteur, terwijl wet en jurisprudentie ruimte laten voor interpretatie. Dan zou een standpunt wel eens pleitbaar kunnen zijn. Van opzet is dan geen sprake. Een boete wegens het opzettelijk indienen van een onjuiste aangifte is dan niet mogelijk.

bz-advies

Kijk bij een boete of deze wegens schuld of opzet is. De bewijslast rust op de inspecteur. Er zijn verschillende gradaties van opzet, de lichtste vorm is voorwaardelijk opzet.