Zomaar het overgangsrecht inschakelen, kan dat wel?

Woonwijk. In een recente uitspraak van de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State stond de vraag centraal of de gemeente Amersfoort terecht een veeschuur en een mestbassin onder het overgangsrecht had gebracht, omdat er in de nabije omgeving een nieuwe woonwijk was gepland (ECLI:NL:RVS:2019:3922) . Wat speelde er?

Overgangsrecht bij bestemmingsplan

Afwijking van bestemming. In beginsel moeten bouwwerken worden bestemd conform de bestemming waarvoor ze zijn opgericht en in gebruik zijn. Hiervan kan worden afgeweken als deze bestemming niet meer recht doet aan een goede ruimtelijke ordening en als een nieuw bestemmingsplan, zoals bijv. voor noodzakelijke woningbouw, zwaarder weegt. Daarnaast moet duidelijk zijn dat er concreet zicht is op verwijdering van deze bouwwerken.

Nieuw bestemmingsplan. Het is dan mogelijk om bouwwerken onder het overgangsrecht te brengen. Dit betekent dat de geldende bestemming eraf wordt gehaald en dat het bouwwerk nog mag blijven bestaan gedurende de looptijd van dat nieuwe bestemmingsplan, meestal tien jaar. De gemeente moet wel duidelijk maken dat deze bouwwerken na afloop van deze tien jaar verdwenen zijn door bijv. plannen om ze aan te kopen. Het moet in elk geval gaan om een tijdelijke situatie.

Terug naar het voorbeeld. De eigenaar van de veeschuur en het mestbassin stapte naar de rechter. Hij gaf aan dat het niet terecht was dat de gemeente zijn bouwwerken onder het overgangsrecht had gebracht. De gemeente had namelijk in zijn ogen helemaal niet onderzocht of deze bouwwerken wel verwijderd zouden worden binnen de tijd van het nieuwe bestemmingsplan. Ook had de gemeente niet aangegeven waarom de schuur en het bassin niet gewoon konden blijven bestaan.

Wat zegt de Raad van State?

Geen duidelijkheid over aankoop grond. Volgens de Raad van State heeft de gemeente niet inzichtelijk gemaakt of zij tot aankoop van de gronden van de eigenaar zou overgaan. Nu niet duidelijk is of er concreet zicht op verwijdering van de veeschuur en het mestbassin is, is de Raad van State van oordeel dat de gemeente deze ten onrechte onder het overgangsrecht heeft gebracht. Ook heeft de gemeente bij haar besluitvorming niet goed overwogen of de veeschuur en het mestbassin en het gebruik ervan verenigbaar zijn met de voorziene woningbouw. De Raad van State zet daarom een streep door dit plan van de gemeente.

Op tijd aan de bel trekken

Afweging gemeente. Uit deze uitspraak blijkt maar eens weer welke afweging een gemeente moet maken als zij legale bebouwing onder het overgangsrecht wil brengen. In dit geval had de gemeente dit bijv. kunnen doen door de grond waarop de veeschuur en het mestbassin zijn gelegen, aan te kopen van de eigenaar. Of de gemeente had de grond kunnen onteigenen, omdat zij de (nabije) grond nodig had voor woningbouw.

Tijdig zienswijze indienen. Als uw grond in een nieuw bestemmingsplan is ‘wegbestemd’ en onder het overgangsrecht is gebracht, moet u tijdig reageren en een zienswijze indienen. Trek tijdig aan de bel bij een goede adviseur.