OVEREENKOMSTEN - 29.05.2019

Misverstanden bij uitleg overeenkomst vermijden

Wat is een overeenkomst? Een overeenkomst (ook wel een contract) is een ‘meerzijdige rechtshandeling’ tussen twee of meer partijen, die een rechtsgevolg beoogd. Met andere woorden: partijen willen met de overeenkomst iets bereiken.

Maatwerk. Sommige overeenkomsten zijn betrekkelijk eenvoudig en ook snel ‘uitgewerkt’, terwijl andere overeenkomsten zeer complex zijn en een lange looptijd kennen. Het spreekt voor zich dat juist de complexe en langlopende contracten vragen om (extra) houvast als het gaat om de uitleg van de overeenkomst.

Wat ‘doet’ een considerans?

Hoe en waarom. Een considerans beschrijft hoe partijen tot het contract zijn gekomen en wat de doelen van partijen van de overeenkomst zijn. Zodoende bevat de considerans nuttige informatie voor het uitleggen van de overeenkomst.

Onbegrijpelijk jargon. Duidelijkheid over de bedoeling van de overeenkomst is belangrijk omdat de bewoordingen in de overeenkomst vaak heel abstract zijn (juridisch jargon). Op die manier hoopt men dat de overeenkomst ‘waterdicht’ is. Maar soms zijn de bewoordingen van het contract onduidelijk geformuleerd en daardoor voor meerdere uitleg vatbaar of tegenstrijdig.

Uitgangspunten. Bovendien kan de considerans worden gebruikt om de uitganspunten bij het aangaan van de overeenkomst te formuleren. Blijken deze uitgangspunten achteraf onjuist te zijn, dan kan dat reden zijn om de overeenkomst te vernietigen. Let op. Dat kan zeker niet altijd!

Let op.  Zorg dat de considerans en de letterlijke tekst van de overeenkomst elkaar niet tegenspreken, want dan is het vaak onvoorspelbaar waaraan de rechter het meeste gewicht zal toekennen.

Niet volledig. Zelfs als u een grote fantasie heeft, kunt u (of uw adviseur) niet alles voorzien. Een considerans kan dan helpen om het contract ‘ten einde te denken’ voor de niet-geregelde gevallen. Let op.  Een considerans is niet geschikt om een rammelende overeenkomst te repareren.

Is dit genoeg?

Partijbedoeling. Zoals gezegd, kan het opnemen van een considerans helpen om de bedoelingen van partijen boven water te krijgen. Maar ook als de overeenkomst op zichzelf duidelijk is, kan er behoefte zijn om bepalingen verder uit te werken.

Nevenactiviteiten. Stel dat in een overeenkomst met een leverancier is bepaald dat een softwareprogramma op een bepaald moment klaar moet zijn en dat de boete oploopt naarmate hij langer te laat is. Zo’n boeteclausule kan buitengewoon complex zijn. Het is dus belangrijk dat er zo min mogelijk onduidelijkheid is over de berekening van een eventuele boete.

Voorbeeld ter verduidelijking. Er zijn dan tal van mogelijkheden om dit te realiseren, maar wellicht bieden de overeenkomst zelf, maar ook de considerans weinig houvast. In dat geval maar ook in veel andere gevallen kan het opnemen van voorbeelden duidelijkheid brengen.

Voorbeelden. Als we terugkeren naar het voorbeeld kunnen in een cijfervoorbeeld de financiële consequenties worden toegelicht. Dit is voor partijen veel duidelijker (en biedt dus mogelijkheden voor een bewuste keuze) dan de droge en abstracte bepalingen in de overeenkomst. Let op.  Veel juristen halen hun neus op voor het opnemen van voorbeelden in een overeenkomst. Maak zo nodig zelf een bijlage met (cijfer)voorbeelden en hecht deze aan de overeenkomst.